جامعه ای که معلم خوب دارد، جامعه مطلوب است

حسن رحیم‌پور ازغدی

رحیم پور ازغدی در جمع دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان

حسن رحیم‌پور ازغدی عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در مراسم هفته معلم که با حضور دانشجو معلمان مرکز شهید بهشتی تهران برگزار شد سخنرانی نمودند، چکیده مطالب ایشان تقدیم می‌شود:

عمده سیاست‌ها در حوزه آموزش‌وپرورش در اختیار شورای عالی آموزش‌وپرورش است و در شورای عالی انقلاب فرهنگی سیاست‌های کلی و مبنایی مطرح می‌شود.

سرپرست قبلی دانشگاه فرهنگیان، ریاستش در شورای عالی انقلاب فرهنگی رأی نیاورد و به‌جای آنکه وزیر وقت فرد دیگری را جایگزین کند، همان فرد نزدیک به پنج سال به‌عنوان سرپرست مشغول به کار بود.

البته سرپرست سابق دانشگاه فرهنگیان فرد محترمی است؛ اما صریحاً اقرار کرده بود که به تربیت‌معلم و دانشگاه فرهنگیان اعتقادی ندارد و به این دلیل در شورای عالی انقلاب فرهنگی رأی نیاورد و دولت به‌جای انتخاب فرد دیگری، وی را چندین سال به‌طور غیرقانونی در منصب سرپرست این دانشگاه نگاه داشت.

در خصوص جایگاه معلمی شهید مطهری(ره)، این شهید والامقام یک معلم دینی بود، تحصیلات دانشگاهی مرتبط نداشت؛ اما آثار نظریه‌پردازان در رشته‌های متعدد را خوانده و نقد کرده و در خصوص تعلیم و تربیت صاحب سبک و نظریه بود.

برخی اعتقاددارند هر فردی که رشته دانشگاهی دارد، لیسانس یا فوق‌لیسانس دارد می‌تواند معلم شود و نیازی به تربیت‌معلم و دانشگاه فرهنگیان نیست. عده‌ای دیگر اعتقاددارند که برای معلم شدن مدرک لیسانس و فوق‌لیسانس لازم است؛ اما کافی نیست و باید آموزش معلمی نیز فراگرفت و حرفۀ معلمی به‌طور جداگانه هنر و یک فن است. معلم، اخلاق، حوصله کافی و آموزش می‌خواهد و نحوه صحبت کردن، تعامل با انسان‌ها و نحوه آموزش دادن معلم بسیار مهم است و وی می‌تواند استعدادی را فعال یا سرکوب کند.

کسی که معلمی را دوست ندارد، معلم خوبی نیست ولو تحصیلات بالا داشته باشد و فردی که به معلم بودن خویش افتخار نکند و عاشق نباشد، نمی‌تواند مشکلات معلمی و دانش‌آموزان را تحمل کند.

باید در کنار آموزش‌های درسی رشته موردنظر تدریس، نحوه معلمی کردن را نیز به معلمان آموخت و اهمیت دانشگاه فرهنگیان و تفاوتش با سایر دانشگاه‌ها در این است.

جامعه‌ای که معلمان بی‌حوصله، بی‌اخلاق و بی‌سواد دارد، آن جامعه خوبی نمی‌شود و جامعه‌ای که معلم خوبی دارد، جامعه مناسب و مطلوب است.

شما دانشجو معلمان لازم است فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی را بشناسید، امروز خروجی آموزش‌وپرورش هر چه باشد، چند سال آینده تمام کشور همان‌طور است.

در خصوص مسائل کلی، آموزش‌وپرورش و مجلس باید بررسی کنند که چه معلمی کشور می‌خواهد؛ دانشگاه فرهنگیان تصویب‌شده؛ اما برخی آن را قبول ندارند، سیاست‌های کلی آموزش‌وپرورش تصویب‌شده؛ اما چقدر برای تحقق آن پیگیری شده است؟ من یادم نمی‌آید تابه‌حال کسی بیاید در شورای عالی انقلاب فرهنگی پاسخی یا گزارشی در این خصوص بدهد.

باید از سؤال و شبهه استقبال شود؛ بگذارید دانش‌آموز، شاگرد، طلبه هر چه در ذهن و دلشان است بیرون بریزند، شک بد نیست به‌صرف آنکه در آن توقف نشود.

مکتبی که از سؤال می‌ترسد، دعوت به‌حق نمی‌کند، در قرآن کریم بارها پرسش شده است که چرا فکر نمی‌کنید؟ چرا به یاد نمی‌آورید؟ این مکتب از سؤال نمی‌ترسد. معلم اسلامی واکنش بد درباره سؤال نمی‌دهد، ولو سؤال بد باشد؛ اما کسی حق اهانت ندارد.

هیچ‌گاه نگویید چرا در یک روستای دورافتاده و محروم برای چند دختر یا پسر خدمت می‌کنم؛ اگر یک نفر را احیا کنید برابری با احیای چند میلیارد انسان دارد و پیامبر اسلام(ص) برای نفربه‌نفر وقت می‌گذاشتند.

برای انسان‌ها ارزش قائل شویم، برای گمنام‌ترین و ناشناس‌ترین افراد اهمیت قائل شویم، باید به این موضوع فکر کرد که این دانشگاه بزرگ‌ترین دانشگاه کشور است.

نمی‌شود با دانش‌آموزان و کودکان حرف‌های عوامانه زد و نباید راه سؤال و انتقاد را بست؛ زیرا سؤال علامت ضعف نبوده و بلکه علامت ترقی‌خواهی است. از فردی نگران باشید که سؤال نمی‌پرسد، سؤال علامت ذهن و سلیم بودن نفس مخاطب است.

تعلیم و تربیت بسیار حساس است و باید نگاه کرد که مخاطب و دانش‌آموز چه نیازهایی دارد، چه ضرورت‌هایی دارد و او چه می‌خواهد نه آنکه من چه می‌خواهم بگویم.