راه‌های مقابله با جنگ نرم
احمد حسین شریفی
ما اگر بتوانیم به‌خوبی خود را معرفی کنیم، ارزش‌های اسلامی و آرمان‌های متعالی و بلند جمهوری اسلامی را برای بشریت تبیین کنیم، بدون شک بیشترین جذابیت را برای بشریت خواهیم داشت
اگر هدف اصلی جنگ نرم تغییر باورها و ارزش‌های اسلامی است، بهترین راه مبارزه با آن‌هم ترویج و تقویت فرهنگ اسلامی و الهی است. این جهاد و مبارزۀ نرم باید تا جایی ادامه یابد که توان مخالفان دین و نظام اسلامی به حداقل برسد؛ به‌گونه‌ای که نتوانند هیچ ضربه‌ای به‌نظام اسلامی وارد سازند و به تعبیر قرآن کریم این مبارزه باید تا جایی ادامه پیدا کند که «وَ یَکُونَ الدِّینُ ... .»
پذیرش وجود جنگ
نخستین گام در مقابله با جنگ نرم دشمنان علیه اسلام و جمهوری اسلامی ایران پذیرش وقوع جنگ است. به همین دلیل برای بسیاری از افراد، قابل شناخت نیست و حتی گاهی انکار هم می‌شود و مدعیان وقوع جنگ به‌عنوان افرادی وهم زده و خیال زده معرفی می‌شوند. فهم وقوع چنین جنگ‌هایی، نیازمند بصیرت و روشن‌بینی ویژه‌ای است. بی‌جهت نیست که از اواخر دهۀ شصت، مقام معظم رهبری دائماً و با بیانات متعدد و متنوعی از وقوع جنگی همه‌جانبه و فراگیر به نام جنگ فرهنگی و تهاجم فرهنگی و جنگ نرم سخن می‌گویند؛ اما تا این اواخر هیچ اراده‌ای در میان بسیاری از اربابان و اصحاب فرهنگ و مسئولان نظام، برای مقابله با آن مشاهده نمی‌شد! مقام معظم رهبری در تاریخ 12/2/1369 تأکید کردند:
«امروز دشمن بیشترین همت خود را روی تهاجم فرهنگی گذاشته است ... مثل جنگ نظامی، چشم‌ها را باید باز کرد و صحنه را شناخت ... اگر ندانید که دشمن کار می‌کند یا از آنکه می‌داند فرمان نبرید ... پشت سرش شکست است.»
روشنگری
وظیفۀ حوزویان و استادان دانشگاه به‌عنوان فرماندهان جنگ نرم، روشنگری دربارۀ ابعاد مختلف جنگ نرم و تبیین وظایف و رسالت‌های سایر اقشار مردم و همچنین سایر بخش‌های جامعه است. با توجه به ماهیت بسیار پیچیدۀ جنگ نرم و تشخیص دیرهنگام آن توسط عموم مردم، وظیفۀ عالمان و روشن‌بینان در این عرصه، دشوار و سنگین است. آگاهان نسبت به جنگ نرم، لازم است در این زمینه به روشنگری و شفاف‌سازی بپردازند و ابعاد مختلف این جنگ عظیم و همه‌جانبه را برای همگان تبیین نمایند. شاید به همین دلیل است که مقام معظم رهبری، استادان دانشگاه را فرماندهان این جنگ و دانشجویان را افسران آن معرفی کردند.
تقویت دانش دشمن‌شناسی
هر انسانی برای خوب زیستن، نیازمند دو نوع آگاهی است: آگاهی از خوبی‌ها و آگاهی از بدی‌ها. اگر کسی می‌خواهد راه حق را طی نماید و در صراط حقیقت استوار بماند، حتماً نیازمند شناخت راه باطل و باطل گرایان نیز هست. یکی از راه‌های تشخیص حق و باطل، برای بسیاری از مردمان عادی، شناخت اهل باطل است. امام علی(ع) نیز بر این حقیقت تأکید می‌کند که هرگز به حقیقت و سعادت دست نمی‌یابید، مگر آنکه روی بر تافتگان از راه حق و درماندگان از سعادت را بشناسید:
«واعلموا انکم لن تعرفوا الرشد حتی تعرفوا الذی ترکه و لن تأخذوا بمیثاق الکتاب حتی تعرفوا الذی نقضه و لن تمسکوا به حتی تعرفوا الذی نبذه»؛ بدانید که تا واگذارندۀ رستگاری را نشناسید، رستگاری را نخواهید شناخت و تا شکنندۀ پیمان قرآن را نشناسید، با قرآن پیمان استوار نخواهید ساخت و تا واگذارندۀ قرآن را به‌جای نیاورید، در قرآن چنگ نتوانید انداخت.
رفع آسیب‌ها
یکی از مهم‌ترین زمینه‌های جنگ نرم دشمنان علیه جمهوری اسلامی، استفاده از نقاط ضعف و آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی و سیاسی است. دشمنان از طرفی با برجسته‌سازی این آسیب‌ها، می‌کوشند مردم را نسبت به‌نظام اسلامی مأیوس نمایند و از طرفی بابیان خوبی‌ها و فضایلی برای نظام لیبرالی خود، تلاش می‌کنند آن را بهترین جایگزین و حلال همۀ مشکلات بشریت معرفی کنند؛ به همین دلیل، همۀ مسئولان و همۀ قوای کشور، باید به‌صورت مستمر و خستگی‌ناپذیر در رفع مشکلات بکوشند.
امیدواری به پیروزی
شرط اصلی پیروزی در مقابل جبهۀ کفر و نفاق، نگاه خوش‌بینانه و امیدواری به عنایات و امداد الهی است. فرماندهان و سربازان جمهوری اسلامی در جنگ نرم، لازم است این حقیقت را بدانند که بر اساس وعدۀ خداوند در قرآن کریم، پیروزی نهایی از آن جبهۀ حق است. قرآن کریم در آیات متعددی این حقیقت را بیان فرموده است که در اینجا چند نمونه را ذکر می‌کنیم:
«هُوَ الَّذی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدى وَ دینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَى الدِّینِ کُلِّهِ وَ لَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ»؛ او کسی است که فرستادۀ خود را با هدایت و دین حق فرستاد تا آن را بر همۀ ادیان غالب گرداند؛ هرچند مشرکان کراهت داشته باشند.
تأکید و تصریح به اهداف اصلی انقلاب اسلامی
یکی از بهترین راه‌های مقابله، هجوم است. اگر بخواهیم دائماً حالت دفاعی داشته باشیم، قطعاً نمی‌توان امید چندانی به پیروزی داشت. تهاجم به دشمنان اسلام در جنگ نرم، عین انجام‌وظیفۀ تبلیغی اسلامی است. اگر اسلام دینی جهانی و جاودانه است – که هست – و اگر ما موظف به تبلیغ باورها و ارزش‌های اسلامی در سراسر گیتی هستیم – که هستیم – پس حالت دفاعی گرفتن و در لاک خود فرورفتن چرا؟ چرا باید اسلام و اهداف اسلامی را به مرزهای جغرافیایی کشور خود محدود کنیم؟ حتی اگر می‌خواهیم در کشور خود، امنیت داشته باشیم و از ارزش‌های خود دفاع کنیم، لازم است اهداف اصلی نظام جمهوری اسلامی را بدون هیچ ترس و واهمه‌ای به گوش جهانیان برسانیم و این کاری بود که معمار کبیر انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی، انجام می‌داد. حضرت امام خمینی در پیامی به مناسبت سالگرد کشتار خونین حاجیان بیت‌ا... الحرام توسط آل سعود در مکه و قبول قطعنامۀ 598 در تاریخ 29/4/1367 می‌فرماید:
«ما این واقعیت و حقیقت را در سیاست خارجی و بین‌الملل اسلامی‌مان بارها اعلام نموده‌ایم که درصدد گسترش نفوذ اسلام در جهان و کم کردن سلطۀ جهان خواران بوده و هستیم. حال اگر نوکران آمریکا نام این سیاست را توسعه‌طلبی و تفکر تشکیل امپراتوری بزرگ می‌گذارند، از آن باکی نداریم و استقبال می‌کنیم. ما درصدد خشکانیدن ریشه‌های فاسد صهیونیزم، سرمایه‌داری و کمونیسم در جهان هستیم.
ما تصمیم گرفته‌ایم به لطف و عنایت خداوند بزرگ، نظام‌هایی را که بر این سه‌پایه استوار گردیده‌اند، نابود کنیم و نظام اسلام رسول‌ا... را در جهان استکبار ترویج نماییم و دیر یا زود ملت‌های دربند، شاهد آن خواهند بود. ما با تمام وجود از گسترش باج‌خواهی و مصونیت کارگزاران آمریکایی، حتی اگر با مبارزۀ قهرآمیز هم شده باشد، جلوگیری می‌کنیم ... از خدا می‌خواهیم که این قدرت را به ما ارزانی دارد که نه‌تنها از کعبۀ مسلمین که از کلیساهای جهان نیز ناقوس مرگ آمریکا و شوروی را به صدا درآوریم.»
تبیین ابعاد قدرت نرم جمهوری اسلامی
یکی دیگر از بهترین راه‌های مقابله با جنگ نرم دشمنان علیه جمهوری اسلامی و بلکه یکی از راه‌های نفوذ نرم در میان جوامع دیگر، معرفی و تبیین ابعاد فرهنگی و ارزشی و ایده آل‌ها و آرمان‌های نظام جمهوری اسلامی است. ما اگر بتوانیم به‌خوبی خود را معرفی کنیم، ارزش‌های اسلامی و آرمان‌های متعالی و بلند جمهوری اسلامی را برای بشریت تبیین کنیم، بدون شک بیشترین جذابیت را برای بشریت خواهیم داشت.
بهره‌مندی از فرهنگی غنی و ریشه‌دار؛ فرهنگی که میراث گران‌بهای همۀ پیامبران و اولیای الهی و انسان‌های پاک و خیرخواه در طول تاریخ بشریت است؛ باورهایی که با عقلانیت عجین و همراه و هماهنگ‌اند؛ آرمان‌هایی همچون «عدالت جهانی»، «امنیت جهانی»، «صلح جهانی»، «کمال خواهی»، «تأمین سعادت واقعی بشریت». افزون بر این، طرح سیاستی معنوی و ارائه الگویی از معنویت انسانی، بخشی از ابعاد قدرت نرم جمهوری اسلامی است که اگر به‌درستی و هنرمندانه تبیین شوند، بسیاری از نقشه‌های دشمنان نقش بر آب خواهد شد و بسیاری از حق‌جویان و حقیقت‌طلبان عالم را شیفتۀ خود خواهد کرد.
امروز، بشر از کمبود معنویت رنج می‌برد. «برژینسکی» یکی از معضلات جامعۀ آمریکا را گسترش فزایندۀ احساس پوچی معنوی می‌داند و معتقد است کلیسا نیز هیچ کاری در این زمینه نمی‌تواند انجام دهد. جامعۀ آرمانی نظام لیبرال دموکراسی (جامعۀ فعلی آمریکا)، هم‌اکنون از بی‌بندوباری‌های اخلاقی و اجتماعی به‌شدت رنج می‌برد. بسیاری از آگاهان آن جامعه مدت‌ها است خطر فروپاشی اخلاقی و فرهنگی جامعۀ آمریکایی را اعلام کرده‌اند. برژینسکی دراین‌باره می‌گوید:
«اصول اولیۀ داشتن زندگی سالم خانوادگی، با لذت‌گرایی و بی‌بندوباری مخالف است؛ زیرا این اصول انسان را در مقابل ایثار، وفاداری و اعتماد، مسئول می‌شناسد.
در مقابل، تضعیف پیوندهای خانوادگی، فرد را هر چه بیشتر اسیر هوس‌ها و الگوهای زودگذر می‌کند و ازاین‌رو، اعتقاد درون به‌تدریج رنگ می‌بازد و در فاصله‌ای کم، پیروی از علایق شخصی توجیهی برای خودمحوری می‌شود. تمام این‌ها در تضاد آشکار با نسل معتقد به اصول پایدار است ... آمریکا به‌وضوح نیازمند یک دورۀ بازاندیشی، بازنگری فلسفی و انتقاد از فرهنگ خودی است. آمریکا باید به‌درستی، این واقعیت را بپذیرد که لذت طلبی همراه با نسبی‌گرایی که راهنمای اصلی زندگی مردم شده است هیچ‌گونه اصول ثابت اجتماعی را ارائه نمی‌دهد؛ باید بپذیرد که جامعه‌ای که به هیچ‌یک از ویژگی‌های مطلق، اعتقاد ندارد بلکه در عوض رضایت فردی را هدف قرار می‌دهد، جامعه‌ای است که در معرض تهدید فساد و زوال قرار دارد.»
استفادۀ تمام‌عیار از هنر
همان‌طور که در بخش ابزارهای جنگ نرم نشان دادیم، دنیای غرب از همۀ ابزارها و از تمام ظرفیت هنری خود، در مقابله با جمهوری اسلامی استفاده می‌کند. ما نیز اگر بخواهیم در مقابل این جنگ ایستادگی کنیم و به پیروزی امیدوار باشیم، باید با تمام توان، هنر را به خدمت گرفته و به‌صورت تمام‌عیار از انواع هنر در مقابله با دشمنان و همچنین در ترویج و تبیین آرمان‌های متعالی خود استفاده کنیم.
تأسیس مراکزی برای ترویج قدرت نرم جمهوری اسلامی
همان‌گونه که غربیان، بنیادها و مراکز مختلفی برای مطالعه دربارۀ ایران و جمهوری اسلامی شکل داده‌اند و هزینه‌های هنگفتی برای آن صرف می‌کنند، ما نیز باید مراکزی را مختص این کار تأسیس کنیم و دربارۀ نحوۀ انتقال ارزش‌های اسلامی به مردم و نخبگان کشورهای دیگر، مطالعات عمیق داشته باشیم. روشن است که بدون شناخت دقیق و همه‌جانبه از جامعۀ هدف، چندان امیدی به اثربخشی فعالیت‌های فرهنگی و تبلیغی نباید داشت. گاهی مشاهده می‌شود بدون شناخت کافی از حساسیت‌ها و دغدغه‌های اجتماعی جامعۀ هدف، فعالیت‌هایی صورت می‌گیرد که عملاً نتیجۀ عکس می‌دهد؛ به همین دلیل، لازم است در حوزه‌های مختلف، اتاق‌های فکر با مشارکت فعالانۀ اندیشمندان و نخبگان حوزه و دانشگاه و استفاده از همۀ ظرفیت‌های سفارتخانه‌ها و رایزنی‌های فرهنگی در خارج از کشور تشکیل شود. این مراکز با مطالعات واقع‌بینانه و دقیقی که دارند می‌توانند دور از جنجال‌های سیاسی و حزبی استراتژی‌های لازم را برای ترویج و تبیین قدرت نرم جمهوری اسلامی تدوین کرده و در مرحلۀ بعد تاکتیک‌های لازم برای عملیاتی شدن آنها را به مسئولان مربوط ارائه نمایند.
طراحی الگوی اسلامی – بومی پیشرفت
متأسفانه ما هنوز نتوانسته‌ایم الگویی برای توسعه و پیشرفت همه‌جانبۀ کشور، بر اساس مدل اسلامی و فرهنگ بومی و ایرانی خود، طراحی کنیم و این‌یکی از بزرگ‌ترین ضعف‌های علمی و درنتیجه عملی ماست؛ به همین دلیل است که رهبر معظم انقلاب در سال‌های اخیر تأکیدات فراوانی در این زمینه داشته‌اند. تا چنین الگویی در برابر الگوهای غربی و لیبرالی نداشته باشیم، نه‌تنها به‌منزلۀ الگوی تمدنی جدید موردتوجه جوامع و ملت‌های دیگر قرار نخواهیم گرفت، بلکه قدرت رقابت با الگوهای معارض را نیز نخواهیم داشت. مسئولان ما باید این حقیقت را بدانند که از فعالیت‌های پراکنده و گاه متعارض و خنثی‌کنندۀ اثر یکدیگر، کاری ساخته نیست. تصمیمات فرهنگی و سیاسی و اقتصادی و داخلی و خارجی ما در صورتی مکمل یکدیگر خواهند بود و در صورتی کارایی لازم را خواهند داشت که همگی بر اساس یک الگوی کاملاً اسلامی و بومی صورت گیرند.
تقویت باورها و ترویج ارزش‌ها
همان‌طور که گفته شد، هدف اصلی جنگ نرم، اثربخشی بر باورها و ارزش‌های یک جامعه است. در حال حاضر نیز دشمنان اسلام تلاشی بسیار گسترده و وسیع در جهت تضعیف مبانی اعتقادی و ارزشی جامعۀ اسلامی ما دارند.
روشن است اگر ضعف در خداشناسی وجود داشته باشد، به‌تبع آن، این ضعف در سطحی شدیدتر در دین‌شناسی و پیامبرشناسی افراد نمایان خواهد شد و به‌تبع آن، به صورتی قوی‌تر و مخرب‌تر در امام‌شناسی نیز نمود پیدا می‌کند و درنهایت و به‌طریق‌اولی و به شکل شدیدتر و عمیق‌تری ضعف در اعتقاد به ولایت‌فقیه و نظام مردم‌سالاری دینی را نیز در پی خواهد داشت. در چنین صورتی نباید از مردم انتظار داشت از روی اعتقاد دینی خود از حکومت اسلامی و نظام ولایی و مردم‌سالاری دینی دفاع کنند و درراه حفظ نظام جان‌فشانی نمایند و از ایثار جان و مال و مقام درراه دفاع از این نظام دریغی نداشته باشند.
به همین دلیل، یکی از مهم‌ترین راه‌های مقابله با جنگ نرم دشمنان، تقویت مبانی اعتقادی و دینی مردم است. این کار لازم است به‌صورت هنرمندانه و با استفاده از همۀ ابزارهای رسانه‌ای و تبلیغی و فرهنگی صورت گیرد. در گام اول، لازم است دوره‌های آموزشی حساب‌شده و دقیقی در حوزۀ اندیشه‌های بنیادین و باورهای اساسی اسلام در سطحی عالی برای استادان دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و همچنین مربیان و معلمان و متصدیان آموزش‌وپرورش، طراحی شود. حداقل مواد لازم برای این دوره‌ها باید شامل معرفت‌شناسی، هستی‌شناسی، خداشناسی، انسان‌شناسی، پیامبرشناسی، امام‌شناسی، ارزش‌شناسی، فلسفۀ سیاسی اسلام و تبیین مؤلفه‌های اجتماعی اسلام و نهایتاً آشنایی با «سبک زندگی» اسلامی باشد.
هدفمند کردن فعالیت‌های فرهنگی
برای تقابل با جنگ نرم لازم است سیاست‌ها و برنامه‌های فرهنگی نظام جمهوری اسلامی در همۀ عرصه‌ها به‌صورت شفاف و صریح تبیین شود و مراحل قانونی خود را نیز طی کند تا هم میزانی برای بررسی عملکرد فرهنگی مسئولان باشد و هم راهنمایی برای حرکت ارباب فرهنگ و هم از برخوردها و سیاست‌های سلیقه‌ای و جناحی جلوگیری شود؛ اما باکمال تأسف، ما هنوز نمی‌دانیم دقیقاً در عرصۀ سینما، موسیقی، هنر، ماهواره، پوشش زنان، برخورد با بی‌حجابی، آزادی مطبوعات و امثال آن، چه سیاستی را باید داشته باشیم.
تهیه طرح جامع تعلیم و تربیت اسلامی
خیل عظیم نوجوانان و جوانانی که بخش زیادی از عمر خود را در مدارس و دانشگاه‌ها می‌گذرانند، ایجاب می‌کند به آموزش‌وپرورش آنان به صورتی جدی‌تر پرداخته شود. اگر به منابع درسی و آموزشی آنان توجه نشود و مدارس و دانشگاه‌های ما، به‌ویژه در رشته‌های علوم انسانی صرفاً جای جولان نظریه‌های غربی و سکولار باشد باید هرزمانی انتظار وقوع فتنه‌های بزرگی را داشت. حقیقت این است که باور و اعتقاد، مقدمۀ لازم برای عمل است. اگر کسی در باورهای خود نسبت به یک موضوع دچار تردید شود، پای او به میدان عمل باز نمی‌شود و اگر ما نظام تعلیمی و تربیتی خود را مورد بازنگری جدی قرار ندهیم و آن را از افکار سکولاریسمی و طبیعت‌گرایانه نجات ندهیم دیری نمی‌پاید که جامعۀ ایمانی ما از درون تهی خواهد شد. البته وزارت آموزش‌وپرورش در سال‌های اخیر، با همکاری برخی از مراکز حوزوی، گام‌های مناسبی را در این زمینه برداشته است و امیدواریم که در آینده‌ای نزدیک شاهد اسلامی سازی کامل مدارس و مراکز آموزشی کشور باشیم.
به‌کارگیری هنجارهای خودی در طراحی‌های اقتصادی
یکی از ارکان هر تمدنی، رکن اقتصادی آن است. با توجه به اهمیت مسائل اقتصادی در بین مردم و با توجه به اینکه بدون کارآمدی اقتصادی، نمی‌توان برای عموم مردم به‌ویژه ملت‌ها و جوامع غیر اسلامی، کارآمدی و ارزشمندی فرهنگ اسلامی را به نمایش گذاشت، یکی از مهم‌ترین رسالت‌های ما در مسیر ساختن تمدن اسلامی ایجاد تحول اقتصادی و به‌کارگیری هنجارهای اسلامی و بومی در طراحی‌های اقتصادی است. ما نمی‌توانیم داعیۀ تمدنی جدید داشته باشیم؛ اما در اقتصاد، پیرو اقتصاد لیبرالیستی غرب یا اقتصاد سوسیالیستی شرق باشیم. ما تا زمانی که در عرصۀ اقتصادی، در چارچوب برنامه‌های کشورهای صنعتی و غربی یا شرقی حرکت کنیم به‌طور حتم همواره تابع و زیردست آنان خواهیم بود. سرنوشت بازی در میدانی که دشمن آن را طراحی کرده و به تمام زوایای آشکار و نهان آن آگاهی دارد چیزی جز دنباله‌روی از دشمن نیست.
بر اساس سند چشم‌انداز بیست‌سالۀ کشور که با توجه به آرمان‌های جمهوری اسلامی و ارزش‌های اسلامی تدوین‌شده است، کشور ما در عرصۀ اقتصادی باید به دنبال توسعۀ عدالت محور باشد نه سرمایه محور که متأسفانه مدت‌های مدید، این حقیقت واضح و آشکار مورد غفلت مسئولان و سیاست‌گذاران اقتصادی قرارگرفته بود. ما نمی‌توانیم بر اساس الگوهای اقتصادی لیبرالیستی – که بر پایۀ توسعۀ سرمایه محور طراحی‌شده‌اند – مهم‌ترین هدف اجتماعی دولت اسلامی، یعنی عدالت اجتماعی را محقق سازیم. ما برای آنکه ابتکار عمل را در دست بگیریم باید به قوانین و مقررات اسلامی خود بازگردیم و آنها را محور حرکت خود قرار دهیم. در آن صورت، با توجه به مقررات و قوانین مترقی و پیشرفتۀ اسلامی در حوزۀ اقتصاد و ظرفیت‌های کم‌نظیر جمهوری اسلامی و با توجه به نیروهای انسانی کارآمد و منابع طبیعی سرشار، نه‌تنها نقشه‌های اقتصادی دشمنان برای ضربه زدن به جمهوری اسلامی بی‌اثر خواهد شد که به الگویی اقتصادی برای بسیاری از کشورهای دیگر تبدیل خواهیم شد.
بومی کردن شبکه‌های اطلاعاتی
با توجه به اینکه تجهیزات به‌کاررفته در شبکه‌های رایانه‌ای و اطلاعاتی، امکان جاسوسی و کنترل یا از کار انداختن آنها را توسط سازندگان آنها – که عمدتاً کشورهای پیشرفته و استعماری هستند – فراهم می‌کند، برای مقابله با این ابزارهای جنگ نرم، لازم است دانش بومی این نوع فناوری را تولید کنیم. در جریان حملۀ سال 1991 آمریکا به عراق، فعال‌سازی یک ویروس رایانه‌ای تعبیه‌شده در یک چاپگر صنعتی ساخت فرانسه در مرکز مخابرات بغداد، موجب شد که بخش گسترده‌ای از شبکه‌های مخابراتی و اطلاعاتی عراق از کار بیفتد یا در جریان حملۀ دوم آمریکا به عراق در سال 2003 میلادی، آمریکایی‌ها توانستند همۀ سیستم‌های راداری و هشداردهندۀ دفاع هوایی و دریایی عراق را از کار بیندازند؛ به همین دلیل، حتی یک هواپیمای جنگندۀ عراقی نتوانست به پرواز درآید! همین تجربه، در جنگ آمریکا با صربستان نیز تکرار شد؛ آمریکایی‌ها توانستند شبکه‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مربوط به آب و برق و سوخت صربستان را از کار بیندازند.
تأکیدات مکرر مقام معظم رهبری دربارۀ پدافند غیرعامل در کشور، از همین‌جا ناشی می‌شود؛ یعنی لازم است فعالیت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری خاصی صورت گیرد تا اولاً، آسیب‌پذیری کشور در مقابل دشمنان خارجی کاهش یابد و ثانیاً، پایداری مردم در مقابل تهدیدات و تهاجمات دشمنان خارجی افزایش یابد.
بهره‌گیری از ابزارها و روش‌های دشمنان
در مقابله با جنگ نرم دشمنان، یکی از مؤثرترین راه‌های مبارزه، استفاده از همان ابزارها و روش‌های آنان است. توضیح آنکه ما معتقدیم باورها و ارزش‌های ما، حق بوده و باورها و ارزش‌های خلاف آن، اموری باطل و نادرست هستند. باطل، همان‌طور که از نامش پیداست پوچ و بی‌محتوا و بی‌ریشه است. حال اگر می‌بینیم که باورها و ارزش‌های اهل باطل – که هیچ ریشه و پایه‌ای ندارند – این‌گونه در سراسر جهان مؤثر بوده است، رمز موفقیت آنها را باید در ابزارها و شیوه‌های تبلیغی‌شان جست‌وجو کرد. حال اگر برای تبلیغ جبهۀ حق، از همان ابزارها و روش‌ها استفاده کنیم، بدون شک اثربخشی آن، دوچندان خواهد شد و خیلی سریع بسیاری از اذهان و قلب‌های جویای حقیقت را در سراسر گیتی در کمند جاذبۀ حقانیت و عقلانیت خود خواهد انداخت. بسیاری از افرادی که به دنبال اندیشه‌ها و رفتارهای باطل می‌روند در حقیقت تشنگانی هستند که به گمان دستیابی به آب، در پی سراب می‌روند. حال اگر آب واقعی و حقیقی به آنها عرضه شود هرگز در جست‌وجوی سراب نخواهند رفت.
علامه شرف‌الدین، یکی از بزرگ‌ترین مبلغان اسلام ناب در دوران اخیر، در جمله‌ای که شاید بتوان آن را ناشی از تجربیات طولانی او در امر تبلیغ دین دانست، می‌فرماید: «لاینتشر الحق الا من حیث ینتشر الباطل»؛ حق ترویج و تبلیغ نمی‌شود، مگر از همان راهی که باطل تبلیغ و ترویج می‌شود.
نظارت دقیق بر سازمان‌های غیردولتی
با نظارت دقیق بر سازمان‌های غیردولتی، به‌ویژه در بخش امور مالی و کمک‌های دریافتی و ارتباطات داخلی و خارجی آنها، می‌توان زمینۀ سوءاستفادۀ دشمنان از این سازمان‌ها را از میان برداشت. لازم است قوانین و مقررات دراین‌باره نیز کاملاً شفاف و روشن، تدوین و تبیین شوند. قوانین مربوط لازم است به‌گونه‌ای تدوین شوند که ضمن آنکه زمینه را برای فعالیت‌های مفید و سازندۀ چنین سازمان‌هایی فراهم می‌کنند راه‌های سوءاستفادۀ دشمنان از آنها را نیز حتی‌الامکان مسدود کند.
تقویت و تأسیس سازمان‌های اسلامی غیردولتی
تجربۀ ابتدای انقلاب اسلامی نشان داد که اگر زمینه برای فعالیت مردم مسلمان فراهم شود آنان به بهترین شکل می‌توانند به تحقق اهداف نظام اسلامی در کشور و در سراسر دنیا کمک کنند. تشکل‌هایی همچون کمیتۀ انقلاب اسلامی و جهاد سازندگی، در ابتدای امر با همکاری و همیاری خودجوش مردم شکل گرفتند؛ اما آرام‌آرام در درون سازمان‌های دولتی ادغام شدند. جالب است اکنون همان وظایفی که سازمان‌هایی همچون جهاد سازندگی، بسیج، نهضت سوادآموزی و کمیتۀ امداد امام خمینی در جمهوری اسلامی متکفل آن بوده‌اند، توسط سازمان‌های غیردولتی موردحمایت سازمان ملل و سازمان‌های جهانی تحت مدیریت غربی‌ها و عمدتاً با هدف اثربخشی فرهنگی بر مردم صورت می‌گیرد و در شرایطی که نیروهای فعال معتقد به‌نظام جمهوری اسلامی از کمبود امکانات رنج می‌برند این سازمان‌ها ـ که تحت نظارت سازمان ملل کار می‌کنند ـ مشکلی ازاین‌جهت ندارند و تحت حمایت‌های گستردۀ مالی توسط سازمان‌های بین‌المللی قرار می‌گیرند.
حفظ و تقویت وحدت
مشکلات و بحران‌هایی که در حال حاضر پیش روی جمهوری اسلامی قرار دارد، پیچیده‌تر و عمیق‌تر از مشکلات و بحران‌های سال‌های اول انقلاب است و هرروز نیز بر پیچیدگی آنها افزوده خواهد شد. دشمنی‌ها در دهۀ اول انقلاب، مستقیم و رودررو بود؛ اما امروزه از سنخ دشمنی‌های پنهان و غیرمستقیم است؛ هم شناخت دشمن دشوارتر است و هم شناخت حملات او و هم درک زمان و موقعیت مناسب برای پاسخ‌دهی به حملات دشمن. در چنین شرایطی و با توجه به امکانات بسیار زیاد دشمنان و امکانات و توانمندی‌های مادی اندک ما، همۀ مسئولان و دلسوزان نظام و همۀ نیروهای معتقد به انقلاب لازم است وحدت و همدلی خود را جدی بگیرند. ما برای پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی و دستیابی به اهداف و آرمان‌های اصیل انقلاب، چاره‌ای جز همدلی و وحدت با یکدیگر نداریم.
منبع: شماره 85 نشریه اندیشه تربیت
