- ابتدایی
- پسرانه امام صادق(ع)
- دخترانه امام صادق(ع)
- دخترانه تزکیه
- پسرانه تهذیب اندیشه
- پسرانه جهان آرا
- پسرانه حافظان وحی
- دخترانه حافظان وحی
- پسرانه حکمت
- دخترانه حکمت
- پسرانه خواجه نصیرالدین طوسی
- پسرانه رفاه
- دخترانه رفاه
- پسرانه روزبه
- پسرانه سبحان
- دخترانه ستوده
- پسرانه صلحا
- دخترانه طلوع
- دخترانه مجتهده بانوامین
- دخترانه مشکوه
- پسرانه معلم
- دخترانه معلم
- پسرانه میرداماد
- پسرانه هدایت میزان
- دخترانه هدایت میزان
- فرهنگ
- پسرانه آیت الله بهجت(شعبه6)
- پسرانه آیت الله بهجت(شعبه5)
- دخترانه آیت الله بهجت(شعبه4)
- پسرانه آیت الله بهجت(شعبه1)
- دخترانه آیت الله بهجت(شعبه7)
- پسرانه هدایت میزان(دوره اول)
- پسرانه هدایت میزان(دوره دوم)
- دخترانه هدایت میزان(دوره اول)
- دخترانه هدایت میزان(دوره دوم)
- پسرانه پیام غدیر
- پسرانه میرداماد
- دخترانه میرداماد
- دخترانه حکمت
- پسرانه صلحا
- متوسطه دور اول
- پسرانه امام صادق(ع)
- دخترانه امام صادق(ع)
- دخترانه تزکیه
- پسرانه تهذیب اندیشه
- پسرانه جهان آرا
- دخترانه حافظان وحی
- پسرانه حکمت
- پسرانه خواجه نصیرالدین طوسی
- پسرانه رفاه
- دخترانه رفاه
- پسرانه روزبه
- پسرانه سبحان
- دخترانه ستوده
- دخترانه طلوع
- دخترانه مجتهده بانوامین
- دخترانه مشکوه
- پسرانه معلم
- دخترانه معلم
- پسرانه هدایت میزان
- فرهنگ
- دخترانه آیت الله بهجت(شعبه3)
- پسرانه آیت الله بهجت(شعبه2)
- دخترانه حکمت
- پسرانه هدایت میزان
- پسرانه میرداماد
- دخترانه میرداماد
- پسرانه صلحا
- متوسطه دور دوم
- پسرانه امام صادق(ع)
- دخترانه امام صادق(ع)
- پسرانه پیام هدایت
- دخترانه تزکیه
- پسرانه تهذیب اندیشه
- پسرانه جهان آرا
- دخترانه حافظان وحی
- پسرانه حکمت
- پسرانه خواجه نصیرالدین طوسی
- هنرستان خواجه نصیرالدین طوسی
- دخترانه رضویه
- پسرانه رفاه
- دخترانه رفاه
- هنرستان رفاه
- پسرانه روزبه
- پسرانه صلحا
- دخترانه طلوع
- دخترانه مجتهده بانوامین
- دخترانه مشکوه
- پسرانه معلم
- دخترانه معلم
- پسرانه هدایت میزان
- فرهنگ
- پسرانه هدایت میزان
- پسرانه پیام غدیر
- پسرانه میرداماد
- دخترانه میرداماد
- پسرانه صلحا
سه شنبه 16 مرداد 1397 در 10:15
سه شنبه 16 مرداد 1397 در 10:15
تبیین و بسط صفات الهی «عزت و رحمت» در عرصه «تعلیم و تربیت»
حجتالاسلاموالمسلمین حاج علیاکبری
معلم و مربی باید از مقام شامخ زهد بهرهمند باشد و اساساً رسیدن به عزت بدون زهد امکان ندارد

بیانات حجتالاسلاموالمسلمین حاج علیاکبری
در جمع معلمان و مربیان و کارگزاران جامعه تعلیمات اسلامی (شرح سوره مبارک شعرا)
تجلی صفات الهی «عزت و رحمت» در شخصیت معلمان و مربیان باعث رشد و ارتقاء شخصیت معلم و مربی میشود و این امر در نگاه دانشآموز و متربی بسیار مؤثر است. از منظر منطق تربیت الهی و توحیدی وقتی کار معلم و مربی بهخوبی پیش میرود که از هردو ویژگی عزت و رحمت به یک اندازه در وجود خود داشته باشد.
بسم ا... الرحمن الرحیم
حرکت در فرآیند تعلیم و تربیت طبق آموزههای قرآن کریم مأخذ از دو اسم پروردگار است؛ یکی اسم «عزیز» و دیگری اسم «رحیم» که خداوند متعال میفرماید: «وَ تَوَکَّلْ عَلَى الْعَزِیزِ الرَّحِیمِ» * «الَّذِی یَرَاکَ حِینَ تَقُومُ» * «وَتَقَلُّبَکَ فِی السَّاجِدِینَ». [1] این آیات کریمه جمعبندی سوره مبارکه شعرا است. از آغاز این سورۀ نورانی که تلاوت کنید 8 مورد خدای تعالی خود را با این دو نام معرفی میکند: «وَ إِنَّ رَبَّکَ لَهُوَ الْعَزِیزُ الرَّحِیمُ». [2] در داستان حضرت ابراهیم و در سرگذشت حضرت موسی و سایر پیامبران الهی، در فاصله بیان هر قطعه مشعشع از تاریخ انبیای الهی در این سوره مبارکه «عزت و رحمت» مطرح میشود. تا جایی که میرسد به داستان پیامبر اعظم اسلام(ص) که اگرچه آخرینِ انبیاست در بعثت ولی در نورانیت و حقیقت و تجلی، اولین است. نوبت به ایشان که رسید خداوند میفرماید: «وَ تَوَکَّلْ عَلَى الْعَزِیزِ الرَّحِیمِ» * «الَّذِی یَرَاکَ حِینَ تَقُومُ» * «وَ تَقَلُّبَکَ فِی السَّاجِدِینَ»؛ خداوند به پیامبر اسلام میفرماید: «بر خدای عزیز و رحیم توکل کن.»
جریان عمومی نبوت و بعثت در حقیقت رسالت اصلی آن تربیت انسان با همان شیوههایی است که در قرآن کریم بهتفصیل آمده است، علاوه بر این باعث تعالی جامعه انسانی است. در فرایند این رسالت نورانی این دو اسم اینجا متجلی است؛ یعنی در میان همه اسمای الهی این دو نام خداوند در تمام فراز مأموریت انبیا الهی در سوره مبارکه شعرا یادآوری میشود و وقتی نوبت به پیامبر عزیزمان هم که میرسد با همین صراحت میفرماید.
این رسالت بزرگ و عبارت «وَ تَوَکَّلْ عَلَى الْعَزِیزِ الرَّحِیمِ» برای کسانی که در متن تعلیم و تربیت هستند این پیام را دارد که حرکت و فعالیت شما بهعنوان کسانی که در متن فعالیت تعلیم و تربیت هستید استمرار حرکت انبیاست و درواقع ادامه راه ایشان است و بیانگر این مطلب است که وقتی انسان مؤمن میتواند در فرایند تعلیم و تربیت نقشآفرینی از جنس رسالت مربیان و معلمان بزرگ و شریف داشته باشد که شخصیت معلم و مربی از دو نام خدای متعال بهرهمند باشد آنهم بهصورت متوازن؛ «وَ تَوَکَّلْ عَلَى الْعَزِیزِ الرَّحِیمِ».
اگر شخصیت معلم و مربی از این دو نام الهی یعنی «عزت و رحمت» سهم مناسب داشته باشد که البته به بیان فنیتر بخواهیم عرض کنیم باید بگوییم در مقام خلافت «إِنِّی جَاعِلٌ فِیالْأَرْضِ خَلِیفَةً» [3]؛ خلائف فیالارض، مسئله خلافت است و بزرگان ما فرمودند در مقام خلافت از حضرت حق (که این شرف، انسان است)؛ جلوههایی از اسمای الهی را باید در وجود خودش داشته باشد، آنوقت نوبت به ولی کامل که میرسد او درواقع آینهای است از همه اسما؛ که فرمودند: «وَ... الأَسْمَاء الْحُسْنَى». همه اسمای الحسنی را میتوان در آینه شخصیت انسان کامل مشاهده کرد. هرکدام از افراد که در مسیر خلافت سیر میکنند از اسماء خداوند سهمی دارند که در جریان مقام معلمی و مربیگری این دو نام در کنار یکدیگر بهصورت متوازن باید در وجود ایشان متجلی باشد یعنی هم باید ذیل عزت ا... عزیز باشد و هم ذیل رحمتِ ا... تبارکوتعالی رحیم باشد. پیش برندگی عزت و رحمت در مقام معلمی و در مقام تربیت فوقالعاده است. از منظر منطق تربیت الهی و توحیدی وقتیکه کار معلم و مربی بهخوبی پیش میرود که از هردو ویژگی عزت و رحمت به یک اندازه در وجود خود داشته باشند. اگر هرکدام باشد و دیگری نباشد یا هرکدام بیشتر و دیگری کمتر باشد این حرکت نامتعادل و نامتوازن خواهد شد. وقتی به سورۀ مبارکه شعرا مراجعه میکنید آیا چنین نگاهی به این سوره داشتهاید که چرا خداوند متعال 8 بار با این دو نام خوانده میشود؟ تمام محیط سوره مبارکه شعرا آکنده از عطر تعلیم و تربیت و تشریح شخصیت و مأموریت مربیان و معلمان بزرگ بشریت است. انشاءا... که در این سوره تدبر خواهید کرد و بهرهمند خواهید شد. نهفقط شخصیت معلم و مربی باید موصوف به این دو صفت الهی بهصورت متوازن باشد تا بتواند در فرآیند تعلیم و تربیت نقشآفرینی ویژه خود را داشته باشد بلکه کتاب درسی هم باید از این دو ویژگی برخوردار باشد و حتی کالبد مدرسهای که بچهها در آن درس میخوانند و همچنین شاکله عمومی تعلیم و تربیت باید از این دو ویژگی برخوردار باشند. برای طراحی نقشه کلان تعلیم و تربیت، قرآن کریم همه مجموعه را به ما معرفی میکند.
آمادهسازی مقدمات و زمینهها برای تجلی این دو نام الهی (عزت و رحمت به تعبیر قرآن کریم) در وجود معلمان و مربیان یکی از اصلیترین رسالتهای نهاد آموزشوپرورش کشور است؛ بهطور مثال مسئله معیشت معلمان که مکرر عنوان میشود و در جلسات مقام معظم رهبری در روز معلم مطرح میشود و ایشان نیز به این موضوع پرداختند. مسئله معیشت معلم ذیل اصل عزت تعریف میشود که این وظیفه، وظیفۀ دستگاه متولی در این عرصه است که برای تأمین عزت معلمان خودش؛ شرایط یک زندگی عزتمندانه را برای آنها فراهم نماید؛ بنابراین از این اصلی که گفتم برای مجموعه محیط تعلیم و تربیت راهبرد اتخاذ میشود.
جامعه تعلیمات اسلامی برای ارتقای جامعه معلمان و مربیان خود و برای اینکه بتواند مأموریت بزرگ اسلامی خود را بهخوبی انجام دهد باید به این اصل توجه داشته باشد و معلمان و مربیان نیز ذیل این دو نام نورانی عزت و رحمت خودسازی نمایند. زهد از نشانهها و نمونههای عزت است؛ یعنی معلم و مربی باید از مقام شامخ زهد بهرهمند باشند و اساساً رسیدن به عزت بدون زهد امکان ندارد. این مسئله بهقدری مهم است که خداوند تبارکوتعالی از همه انبیا به خاطر اینکه رسالت ایشان در چرخه تعلیم و تربیت است از آنها عهد زهد میگیرد. زهد جزو زیرساختهای عزت است. مناعت طبع جزو اصول عزت است. مناعت طبع که اصل شامخ و حقیقتاً سازنده قناعت است در همین فهرست تعریف میشود. حیات طیبه مساوی است با قناعت. این زهد و مناعت طبع و قناعت پایهها و بنیانهای اصلی عزت در شخصیت انسان معلم و مربی است. او دیگر خود را با عدد و رقم و امثال اینها معامله نمیکند، بلندنظر و چشمپاک است. اینیکی از اصول و مبانی بلند عزتمندانه است. حالا پناهبرخدا اگر معلمی از این صفت الهی سهمش کم باشد معلوم است که نمیتواند در جریان پیچیده کار تعلیم و تربیت نقش اساسی داشته باشد؛ چون در نگاه دانشآموز این شخصیت کاهشیافته است.
علم نیز یکی دیگر از شاخصها و نمادهای اصل عزت است. علم عزتآفرین است؛ یعنی در نگاه یک دانشآموز افق شخصیت علمی یک معلم باید خیلی رفیع باشد و سهم معلمان از دانش باید یک سهم وافر و حقیقتاً متوافری باشد و سهم یک معلم باید دائم ازاینجهت افزایش پیدا کند؛ و کسی عزیز میشود که حقیقتاً اهل علم باشد با خواندن چند کتاب و گذراندن چند صباح دانشگاه و حوزه و احیاناً مدرک گرفتن که کسی اهل علم نمیشود، اینها پایه و مقدمات است؛ اما دانشآموز باید دائماً این هیبت علمی و عزت علمی را در شخصیت معلم خودش احساس کند در حقیقت ارتقای سطح علمی معلم یکی از ارکان عزت است.
رحمت هم همینطور است جایی که خداوند متعال میفرماید: «وَ تَوَکَّلْ عَلَى الْعَزِیزِ الرَّحِیمِ» همهکسانی که در این فرایند عظیمِ تعلیم و تربیت نقش داشتهاند اولین پرچمی را که به دست گرفتند به مخاطبانشان میگفتند: «وَ مَا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِیَ إِلَّا عَلَى رَبِّ الْعَالَمِینَ» [4]؛ یعنی میگفتند ما چشم به جیب شما ندوختهایم. در رابطه با محور علمی هم همینطور یعنی باید جامعه معلمان ما ازنظر سطح سواد و دانش دائماً در حال رشد و ارتقا باشد تا عزت شخصیت آنها برای نقشآفرینی تعلیم و تربیتی محیا باشد. در محور رحمت نیز همینطور مثلاً جایی که فرمود: «فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ ا... لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ» [5]؛ بردباری، آرامش، لطافت طبع از عناصر رحمت است.
وقتی پیامبر اعظم اسلام(ص) مانند آن قطره نشسته بر رخسار گل اول صبح بهاری توصیف میشود این یعنی شخصیت پیامبر لطیف است و آنقدر لطافت دارد که وقتی شما مواجهههای آن حضرت را با دیگران دقت کنید مبدأ و منشأ آن رحمت الهی است، آنچنان در مواجهه با افراد و رفتارهای ایشان نرمش دارد و آنقدر تحمل دارد که رفتارهای نامناسب دیگران در راستای شخصیت عظیم ایشان هضم میشود؛ بنابراین یک معلم و مربی شایسته دائماً باید از لطف، رحمت و مهر الهی، ظرفیتش برای بخشش، برای احسان، برای گرهگشایی و برای شفقت و دلسوزی و حل مسئله مخاطب سهم وافری داشته باشد. جایی که معلم سطح مناعتش پایین است و کمحوصله و کمصبر است و احیاناً دلمشغولیهای دیگری نیز دارد توقع نداشته باشیم که اتفاقی که باید در عرصه تعلیم و تربیت رخ بدهد. الحمدا... شما از این فیض الهی بهرهمند هستید و دعا میکنیم خداوند تبارکوتعالی سهم شما را و انشاءا... جامعه معلمان را از این دو نام خودش فراوان قرار بدهد و لذا فرمود: «در به دست آوردن عزت و رحمت باید توکلت به خدای عزیز و رحیم باشد.»
موفق باشید والسلام و علیکم
ارجاعات و پینوشتها:
[1] . (سورۀ الشعراء، آیات 217 الی 219)
[2] . (همان پیشین، آیۀ 9)
[3] . (سورۀ البقره، آیۀ 30)
[4] . (سورۀ الشعراء، آیۀ 109)
[5] . (سورۀ آلعمران، آیۀ 159)

هشتمین مظلوم
ماه صفر به پایان میرسد. شهادت امام هشتم در آخرین روز این ماه، پایان دو ماه سوگورای است. از آغاز محرم، سرشک غم باریدهایم، تا عاشورا، اربعین، بیستوهشتم صفر و سرانجام روز شهادت حضرت رضا(ع). اینک جهان تشیع در سوگ غریب خراسان است، والامردی که در راه آرمان و برای کسب خشنودی حضرت حق، شکیبا و استوار، رضای الهی را به جان پذیرفت و رهروان طریق توحید را تا رسیدن بر قلههای شرف و وادی رستگاری رهنمون شد. هشتمین مظلوم، عصارۀ ایمان و هدف، آمیزهای از دانش و تقوا، عبادت و بینش، مبارزه و پایداری و اراده و همت بود. او، هر چند در اوج عزت و جلال، اما اسیر ظلم مأمون بود؛ آنگونه که گاهی از خدایش، مرگ میطلبید. آه از آن انگور مسموم، که رضای آل محمد علیهم السلام را به رضوان برد! وای از آن زهر جفا که امام جواد را یتیم کرد!

پیام رهبر انقلاب درپی ترور دانشمند هستهای و دفاعی شهید محسن فخریزاده
حضرت آیتالله خامنهای در پیامی با تبریک و تسلیت شهادت و فقدان دانشمند برجسته و ممتاز هستهای و دفاعی جناب آقای محسن فخریزاده، بر مجازات قطعی عاملان و آمران این جنایت و همچنین لزوم پیگیری تلاش علمی و فنی این شهید تأکید کردند. متن پیام رهبر انقلاب اسلامی به این شرح است: بسم الله الرّحمن الرّحیم دانشمند برجسته و ممتاز هستهئی و دفاعی کشور جناب آقای محسن فخریزاده به دست مزدوران جنایتکار و شقاوتپیشه به شهادت رسید. این عنصر علمی کمنظیر جان عزیز و گرانبها را به خاطر تلاشهای علمی بزرگ و ماندگار خود، در راه خدا مبذول داشت و مقام والای شهادت، پاداش الهی اوست. دو موضوع مهم را همهی دستاندرکاران باید به جِدّ در دستور کار قرار دهند، نخست پیگیری این جنایت و مجازات قطعی عاملان و آمران آن، و دیگر پیگیری تلاش علمی و فنی شهید در همهی بخشهائی که وی بدانها اشتغال داشت. اینجانب به خاندان مکرم او و به جامعهی علمی کشور و به همکاران و شاگردان او در بخشهای گوناگون، شهادت او را تبریک و فقدان او را تسلیت میگویم و علو درجات او را از خداوند مسألت میکنم. سیّدعلی خامنهای ۸ آذرماه ۹۹