روش های تربیتی و آموزشی جایگزین رقابت
به‌منظور انتقال نظریات کاربردی برای فراهم‌سازی زمینه‌های تعالی فعالیتهای فرهنگی و تربیتی، ضمن بررسی و معرفی کتاب‌های مناسب، خلاصه‌ای از کتاب‌های معرفی‌شده تقدیم گردیده است. در این شماره کتاب «درآمدی بر طرح مدرسه صالح»، برگرفته از مبانی نظری و سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش، معرفی و بخش‌هایی از آن ارائه میشود.
امید است همکاران بهره‌برداری نمایند و نسبت به کاربست‌های موضوع در سطح مدارس اقدام و زمینۀ مطالعات عمیق‌تر دانش‌آموزان را بیش‌ازپیش فراهم نمایند.
... ادامه از شماره قبل
چگونه این اهداف را پیاده میکند؟
پر کردن شکم و لذتهای جنسی را هدف زندگی قرار میدهد؛
نفوذ در خانواده و سُست کردن خانواده ها به‌خصوص خانواده های متدین؛
جدا کردن دین از سیاست و جلوه دادن عدم کار آیی دین؛
مردود شناختن فرهنگ خود؛
شکستن غرور مردم؛
کمرنگ کردن التزام به رعایت احکام شرعی؛
ایمان زُدایی و شک در اعتقادات با ایجاد جلسات مذهبی منحرف و ترویج آیینها و دینهای دروغین؛
بی تفاوتی نسبت به ارزشهای دینی؛
واردکردن خلل در مهمترین اصل قانون اساسی «ولایت‌فقیه».
چه باید کرد؟
اولین چیزی که به نظر میرسد کشیدن حصار، ایجاد محیط بسته، منع کردن و برقراری نظام تربیت پُلیسی است؛ اما آیا با این روش مشکل حل میشود؟ خیر!
توصیه هایی به مربیان و اولیای دانش آموزان، برای مصونیت در برابر تهاجم فرهنگی:
تکیه بر فرهنگ، معارف و ارزشهای اسلامی؛
سالم بودن تفکر مربی و پدر و مادر و همچنین داشتن عقیده صحیح و یقین به اصول و احکام الهی؛
داشتن بینش و منطق صحیح و نرمی و ملاطفت در رفتار با دانش آموزان؛
آوردن مال حلال در زندگی؛
از کودکی به فرزندان و متربیان بیاموزیم که اسلام مساوی است با سربلندی و افتخار؛
پرورش کرامت انسانی و عزت‌نفس در فرزندان و متربیان، البته با حفظ تعادل؛
ایجاد محبت و معرفت نسبت به پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع) در دل دانش آموزان؛
ایجاد محیط گرم در خانواده و فضای تفاهم و بانشاط در مدرسه برای متربیان؛
دوستان خوبی برای فرزندان و متربیان خود باشیم و از عصبانیت و خشونت پرهیز کنیم؛
اصالت و شخصیت دینی خود و فرزندانمان را مستحکم کنیم؛
خود و فرزندان و متربیان را آماده‌سازیم که در دام شیطان نیفتیم؛
از روشهای خشکِ مذهبی که ایجاد بدبینی میکند پرهیز کنیم.
توصیه های مقام معظم رهبری در رفتار با جوانان
باید نسل جوان را حفظ کرد؛
با جوانان با صراحت و صداقت حرف بزنید؛
برخورد شایسته با جوانان داشته باشید؛
از جوانان به‌عنوان یک کالای مصرفی استفاده نکنید؛
در برنامه ریزی برای جوانان شتاب‌زده عمل نکنید؛
جوانان را در برابر شبهات حفظ کنید؛
محیط فرهنگی را برای جوانان حفظ کنید؛
جوانان را به ورزش کردن وادار کنید؛
به هنر و هنرمندان جوان توجه نمایید؛
به جوانان، تضرع و توسلِ فرزانگان را یاد دهید؛
به جوانان، دین بیاموزانید.
تربیت فرزندان به حُبِّ علی بن ابیطالب(ع)
قال رسول‌ا...(ص): «أدِّبُوا اَولادکُم بِحُبِّ عَلِیّ بنِ أَبی طالِب(ع)»؛ فرزندان خود را به محبت علی بن ابیطالب(ع) ادب کنید.
سؤال 1) حب چیست و حبّ علی بن ابیطالب(ع) یعنی چه؟
حب در قرآن کریم است، آنجا که حضرت ابراهیم(ع) برای هدایت مُشرکان (چون شب تاریک درآمد و ستارۀ درخشان را دید) گفت: «إنّی لا اُحِبُّ ألآفِلینَ»؛ این پروردگار من است، پس چون آن ستاره غروب کرد، گفت: «من چیز نابود شونده را دوست ندارم».
حضرت ابراهیم(ع) میگوید: «خدا آن چیزی است که انسان به او دل دهد، علم و فلسفه به خاطر این است که انسان نهایتاً حب داشته باشد.»
امام صادق(ع) میفرماید: «اَلحُبُّ اَفضَلُ مِنَ الخَوفِ»؛ خوف از خداوند بسیار خوب و پسندیده است؛ اما حب به خداوند از خوف برتر و بالاتر است.
امام باقر(ع) میفرماید: «هَلِ الدِّینُ اِلاَّ الحُبّ»؛ آیا دین جز محبت، چیز دیگری است؟
امام باقر(ع) میفرماید: «اَلدِیّنُ هُو الحُبُّ وَ الحُبُّ هُوَ الّدِین»؛ دین همان حب و حب همان دین است.
امام باقر(ع) میفرماید: «الأیمانُ حبٌّ و بُغضٌ»؛ ایمان، دوست داشتن و دوست‌نداشتن است.
امام صادق(ع) در شرح آیۀ: «فَمَن یَکفُر بِالطّاغوتِ و یُؤمِن بِا... فَقَدِ استَمسَکَ بِالعُروَةِ الوُثقی»؛ پس اگر کسی، از راه کفر و اطاعت طاغوت برگردد و به راه ایمان و پرستش خدا گراید؛ به رشتۀ محکم و استواری چنگ زده است.
عُروة الوثقی را میفرماید: «مَوَدَّتُنا اهل‌البیت»؛ مودّت و دوستی ما اهل‌بیت است.
سؤال 2) چگونه میتوان حبّ علی بن ابیطالب(ع) را ایجاد کرد؟
پیامبر گرامی اسلام(ص) میفرماید: «اَلمَرءُ مَعَ مَن أَحَبَّ»؛ انسان باکسی است که او را دوست دارد؛ یعنی خواستار کسی است که به او علاقه‌مند است و او را دوست دارد.
حضرت علی(ع) میفرماید: «انَا مَعَ رسول‌ا...(ص) وَ مَعِیَ عِترَتیِ و سِبطَیَّ عَلی الحَوضِ أُرادَنا فَلیَأخُذ بِقَولِنا وَلیَعمَل بِعَمَلِنا»؛ من با رسول‌ا...(ص) هستم و عترت من و فرزندانم بر سر حوض کوثر، هر کس ما را دوست دارد. سخنان ما را فرامی‌گیرد و به آنچه ما عمل میکنیم او عمل کند.
امام صادق(ع) میفرماید: «سه چیز است که محبت برجای میگذارد: دین، تواضع و بذل و بخشش.»
حضرت علی(ع) میفرماید: «سه چیز است که محبت را ایجاب میکند: حُسن خُلق، حُسن مدارا و رفق و تواضع.»
امام باقر(ع) فرمود: «خوش‌رویی، زیبایی و گشادهرویی محبت کسب میکند و نزدیک شدن به خداوند را. بداخمی و برخورد به‌سختی و خشونت، دوری از خدا را به بار می آورد.»
سؤال 3) نهایت محبت کجاست و به‌سوی چه کسی؟
خداوند میفرماید: «قُل إن کُنتُم تُحبُّونَ ا... فَاتَّبِعُونی یُحبِبکُمُ ا...»؛ بگو ای پیامبر! اگر خداوند را دوست دارید، مرا تبعیت کنید، خداوند شمارا دوست خواهد داشت.
امام صادق(ع) میفرماید: «اَلقَلبُ حَرَمُ ا... فَلاتُسکِن حَرَمَ ا... غَیرَ ا...»؛ قلب جایگاه و حرم خداوند است، به‌غیراز خدا چیزی و کس دیگر را در آن جای ندهید.
سؤال 4) در مدرسه چه کنیم؟
در حدیث موردبحث پیامبر(ص) میفرماید: «ادب شما دربارۀ فرزندانتان همراه با حبّ علی(ع) باشد؛ یعنی آمیختگی ادب و تربیت به همراه حبّ ائمه(ع)»
برای تربیت و ادب فرزندان و شاگردان به حبّ علی بن ابیطالب(ع) چند توصیه را بیان میداریم:
مربی خود نسبت به امیرالمؤمنین و ائمه اطهار(ع) حبّ داشته باشد؛ و این حبّ واقعی باشد و در رفتار و اعمال او به‌طور طبیعی مشهود باشد نه تصنعی و ظاهرسازی؛
حضرت علی(ع) میفرماید:
«... وَلیَعمَل بِعَمَلِنا»؛ به آنچه ما عمل میکنیم او نیز عمل کند.
شاگردان خود را دوست داشته باشد و این دوست داشتن فقط به خاطر خدا باشد؛
استفاده از شعائر اسلامی و مراسم و برنامه های جشن و عزاداری و فعالیتهای پرورشی وسیله ای باشد برای تربیت دینی و وِلایی دانش آموزان؛
بهترین و مؤثرترین روش برای تربیت دینی و ولایی فرزندان و شاگردان، سازندگی خود مربّی و عمل به دستورات دین و داشتن رفتارهای اجتماعی و روابط صحیح اسلامی است که دانش آموز بدون هیچ شکی عیناً میپذیرد و تربیت میشود، همان‌طور که امام صادق(ع) فرمود: «کونُوا دُعاةَ النّاسِ بِغَیر اَلسِنَتِکُم. لَیَرَوا مِنکُمُ الوَرَعَ وَ الأِجتِهادَ»؛ مردم را به راه خدا دعوت کنید به غیر زبانتان (با رفتار و اعمالتان)؛ چراکه از شما پرهیزکاری و جدیت را ببیند.
