لیالی قدر

شب قدر از هزار ماه برتر است و فرشتگان و روح در آن شب به اذن پروردگارشان برای تقدیر هر کار نازل می‌شوند. علت برتر بودن این شب از هزار ماه، ارزش عبادت و احیای آن شب است، و روایات فضیلت لیلة‌القدر و فضیلت عبادت که در کتب شیعه و اهل‌سنت بسیار فراوان است، مؤید همین معناست. همچنین نزول برکات و رحمت الهی در آن، علت دیگر برتری آن از هزار ماه است. در روایات آمده است که فضیلت شب قدر را در دهه آخر طلب کن و در هر کدام از این شب‌ها یک‌صد رکعت نماز به‌جای آور و اگر می‌توانی تا طلوع صبح احیا کن. از آن جا که در شب قدر سرنوشت انسان‌ها مطابق لیاقت‌ها و شایستگی‌های آن‌ها برای یک سال تعیین می‌شود باید آن شب را با توبه و تضرع و التجا به درگاه خداوند احیا نمود تا زمینه جلب رحمت خداوند را پیدا کرد.

لحظاتی گران‌بها در زندگی انسان وجود دارد که انسان با بهره جستن از آن می‌تواند بهترین‌هایی، برای باقی روزهای زندگی خویش رقم زند. امام باقر(ع) فرمود: «عمل صالح در شب قدرازقبیل نماز، زکات و کارهای نیک دیگر بهتراست ازعمل درهزار ماهی که در آن شب قدر نباشد.» در شب قدر که شب‌زنده‌داری می‌کنیم، خداوند نام ما را در گروه نیک‌بختان ثبت می‌کند و آتش جهنم را بر ما حرام می‌سازد. آیا توفیقی بالاترازاین هست که آتش جهنم برما حرام شود و به خدا نزدیک‌تر شویم؟

اکثرا شب های قدر ما به خواندن قرآن و دعای جوشن کبیر، نماز و قرآن به سر گرفتن و استغفار به سر شده است، در خوب و نیکو بودن این اعمال شکی نیست اما سخن جای دیگری است، هدف از خواندن دعا چیست؟ چرا قرآن کریم در این شب نازل شده؟

یکی از دلایل عزت این شب نزول کتاب هدایت قرآن کریم و تمامی کتاب های مقدس در این شب است «ماه رمضان، ماهی که قرآن در آن نازل شده است، تا هدایتی برای مردم و نشانه هایی روشن از هدایت و جدایی حق از باطل باشد». این شب، عزیز است چرا که، موجبات هدایت انسان به سوی خدا را فراهم می سازد، هدف رسیدن به خداست و این سفر الهی و لقاء خدا جز با قدم های معرفت ممکن نیست. آری اگر دعا، نماز، قرآن را بخوانی اما تدبری و تفکری در آن نباشد راه رسیدن به خدا بس سخت و دشوار خواهد شد.

پس بهترین عمل در این شب ها عبادت همراه با بینش است، اگر قرآنی می خوانیم، دعایی می خوانیم یادمان باشد که در فلسفه همه این ها بیندیشیم، در شبی که عبادتش بهتر از هزار سال است بیاییم به بنیان های فکری خود هم نظمی دهیم بیاییم با خداوند عهد کنیم من بعد همه کارهای ما حرف زدن های ما، رفتار ما همه و همه همراه با  تعقل و تفکر باشد.

فضایل شب قدر

در وصف لیالی قدر فضائل، ارزش و منزلت و جایگاه ویژه ای قائل شده اند که از آن جمله می توان به مواردی اشاره کرد.

۱) آمرزش گناهان: پیامبر خدا(ص) در تفسیر سوره «قدر» فرمودند «هر فرد شب قدر را احیا بدارد و مؤمن باشد و به روز جزا اعتقاد داشته باشد، تمامی گناهانش آمرزیده می شود.»

۲) قلب رمضان: امام صادق(ع) فرمودند:«از کتاب خدا استفاده می‌شود که شماره ماه های سال نزد خداوند، دوازده ماه است و سرآمد ماه ها ماه رمضان است و قلب ماه رمضان لیلة القدر است.»

۳) نزول قرآن: طبق روایات، مجموع قرآن در شب قدر دفعی و یکباره بر پیامبر (ص) نازل شده است. این نزول دفعی و یکباره قرآن است، اما نزول تدریجی قرآن طی 23 سال دوران نبوت پیامبر گرامی(ص) به صورت الفاظ نازل شده است.

۴) برتر از هزار ماه: نزول همه‌ی ملائکه و روح در شب قدر بر زمین و سلام دادن بر بندگان خدا نشانه شرافت آن بر هزار ماه است.

دعاهای شبهای رمضان مجموعه‌ای است روشنی‌بخش که با تکرار تلاوت آنها، آموزش‌های آن‌ها به صورت هدف‌هایی برای ما در می‌آیند. پس هنگام خواندن این ادعیه شایسته و بهتر است مفهوم آنها را نیز همواره مدنظر داشته باشیم و با تلاش و کوشش به سوی این هدف‌های مطرح‌شده در دعاها گام برداریم.