شناخت شناسی تهدید نرم
صالح علمدار
تهدید نرم، نوعی سلطه در ابعاد سه‌گانه حکومت، اقتصاد و فرهنگ است که از طریق استحاله الگوهای رفتاری در این حوزه‌ها، ایجاد شده است و نمادها و الگوهای نظام سلطه جایگزین آنها می‌شود
دیرباز، هرگاه قدرتی قصد سرنگونی حکومتی را داشت، اگر توان نظامی و قدرت لشکرکشی نداشت یا جنگ را امکان‌پذیر نمی‌دید، می‌کوشید با روش‌های گوناگونی غیر از تهاجم نظامی به هدف خود برسد. امروزه نیز به دلیل پیشرفت‌های شگرف دانش بشری، بوجود آمدن نسل جدیدی از رسانه‌ها، رشد چشمگیر تکنولوژی، گسترش جوامع آزادی‌خواه و نیز افزایش قدرت دولت‌ها در مقابله با تهاجم نظامی دشمن، رویکرد حکومت‌های استعماری جهان به تهدیدات نرم و جنگ نرم، بیش از پیش شده است.
دشمنان انقلاب اسلامی به ویژه امریکا نیز تهدیدات نرم علیه ایران را راهبردی امنیتی معرفی کرده‌اند. نمونه‌ای از این تهدیدات در حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری بر همگان آشکار شد. آگاهی از وجود چنین تهدیدی و نیز آشنایی با شیوه‌های به کار گرفته شده و نیز شناسایی اهداف دشمن در تهدید نرم، سبب افزایش بصیرت سیاسی در همگان می‌شود و آنان را با راه‌های مقابله با آن آشنا می‌سازد.
- ضرورت دشمن‌شناسی از دیدگاه قرآن
دشمن‌شناسی، از دیدگاه اسلام اهمیت بسیاری دارد، چنان‌که واژه «عدو» به معنای دشمن و مشتقات آن بارها در قرآن کریم آمده و به صورت‌های گوناگون در آیات متعدد بکار رفته است.
قرآن کریم در آیات مختلفی، دشمنان مسلمانان و فعالیت‌های آنان علیه مسلمانان را شناسانده است:
الف) دشمنان درونی
خطر دشمن درونی از دشمن بیرونی بیشتر است؛ چرا که انسان هرگاه دشمن را رو در روی خود ببیند، بی‌شک، از خود دفاع می‌کند، ولی از آنجا که دشمن درونی پنهان است، انسان از او غافل می‌شود؛ از این رو، دشمن درونی ضربه‌ها و آسیب‌های جدی‌تر و شدیدتری وارد می‌کند؛ از جمله مهم‌ترین دشمنان درونی انسان، نفس اماره و شیطان است که در آیاتی به آن اشاره شده است:
نفس اماره
«وَ ما أُبَرِّی نَفْسی إِنّ النّفْسَ َلأَمّارَةٌ بِالسّوءِ إِلاّ ما رَحِمَ رَبّی.» (یوسف: 53)
و من نفس خود را تبرئه نمی‌کنم؛ چرا که نفس بی‌شک، به بدی امر می‌کند، مگر کسی را که خدا رحم کند.
شیطان
«إِنّ الشّیطانَ کانَ لْلإِنْسانِ عَدُوّا مُبینًا.» (اسراء: 53)
زیرا شیطان همواره برای انسان دشمنی آشکار است.
ب) دشمنان بیرونی
از جمله مهم‌ترین دشمنان بیرونی مسلمانان کافران و منافقان هستند:
کافران
«یا أَیهَا الّذینَ آمَنُوا لاتَتّخِذُوا عَدُوّی وَ عَدُوّکمْ أَوْلِیاءَ تُلْقُونَ إِلَیهِمْ بِالْمَوَدّةِ وَ قَدْ کفَرُوا بِما جاءَکمْ مِنَ الْحَقّ یخْرِجُونَ الرّسُولَ ... » (ممتحنه: 1-2)
ای کسانی که ایمان آورده‌اید! دشمن من و دشمن خودتان را به دوستی مگیرید، [چنان‌که] که با آنها اظهار دوستی کنید و حال آنکه بی‌شک، به آن حقیقت که برای شما آمده است، کافرند [و] پیامبر [خدا] و شما را [از مکه] بیرون می‌کنند.
منافقان
«وَ إِذا رَأَیتَهُمْ تُعْجِبُک أَجْسامُهُمْ وَ إِنْ یقُولُوا تَسْمَعْ لِقَوْلِهِمْ کأَنّهُمْ خُشُبٌ مُسَنّدَةٌ یحْسَبُونَ کلّ صَیحَةٍ عَلَیهِمْ هُمُ الْعَدُوّ فَاحْذَرْهُمْ قاتَلَهُمُ ا... أَنّی یؤْفَکونَ.» (منافقون: 4)
و چون آنان را ببینی، هیکل‌هایشان تو را به تعجب وا می‌دارد و چون سخن گویند، به گفتارشان گوش فرا می‌دهی، گویی آنان شمعک‌هایی پشت بر دیوارند (که پوک شده و درخور اعتماد نیستند). هر فریادی را به زبان خویش می‌پندارند. خودشان دشمن‌اند. از آنان بپرهیز! خدا بکشدشان! تا کجا [از حقیقت] انحراف یافته‌اند.
مرجفان و مجرمان
«لَئِنْ لَمْ ینْتَهِ الْمُنافِقُونَ وَ الّذینَ فی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَ الْمُرْجِفُونَ فِی الْمَدینَةِ لَنُغْرِینّک بِهِمْ ثُمّ لا یجاوِرُونَک فیها إِلاّ قَلیلاً.» (احزاب: 60)
اگر منافقان و کسانی که در دل‌هایشان مرضی هست و شایعه‌افکنان در مدینه،]از کارشان] بازنایستند، تو را سخت بر آنان مسلط می‌کنیم تا جز [مدتی[ اندک در همسایگی تو نپایند.
- شناخت‌شناسی تهدید نرم
الف) مفهوم تردید نرم
تهدید نرم، مجموعه اقداماتی است که باعث دگرگونی هویت فرهنگی و الگوهای رفتاری مورد قبول یک نظام سیاسی شود. تهدید نرم، نوعی سلطه در ابعاد سه‌گانه حکومت، اقتصاد و فرهنگ است که از طریق استحاله الگوهای رفتاری در این حوزه‌ها، ایجاد شده است و نمادها و الگوهای نظام سلطه جایگزین آنها می‌شود.
ب) ویژگی‌های تهدید نرم
- در تهدید نرم، کشور مهاجم بدون لشکرکشی فیزیکی، اراده خود را بر ملتی تحمیل می‌کند؛
- روش‌های بکار گرفته شده در تهدید نرم، روش‌های نرم‌افزاری است؛
- تغییرات حاصل از تهدید نرم نیز درونی، آرام، ذهنی و تدریجی است؛
- تهدید نرم، همراه با آرامش از راه رسانه‌ها، احزاب، تشکل‌های صنعتی و با به کارگیری شیوه القا و اقناع صورت می‌گیرد؛
- تهدید نرم اعتباری است؛ یعنی ممکن است پدیده‌ای زمانی تهدید بشمار آید؛ ولی زمانی دیگر، عنصر معمولی جامعه باشد؛
- تهدید نرم دو پیکارگاه دارد؛ یکی قلب و دیگری مغز. تصرف قلب‌ها و ذهن‌ها هدف منازعات نرم است؛
- در تهدید نرم، عامل تهدید به دنبال فراهم کردن الگوهای اقناعی است و می‌کوشد مخاطب را به گونه‌ای تحت تأثیر قرار دهد که اولویت‌های خود را مطابق خواسته‌های عامل تهدید فهم و درک کند؛
- تهدید نرم همراه با نمادسازی است. این امر با بهره‌گیری از نمادهای تاریخی یا مذهبی صورت می‌گیرد؛
- تهدید نرم، پایدار و بادوام است و اگر دشمن موفق به تصرف افکار و دل‌ها شود، به راحتی نمی‌توان آن را بازپس گرفت؛
- تهدید نرم، تردیدآفرین است. با ایجاد تردید و ناامیدی شروع می‌شود و به تردید در باورها و عقاید سیاسی می‌انجامد؛
- تهدید نرم، پرتحرک و جاذبه‌دار است و افراد، خواسته یا ناخواسته به استخدام کارگزاران اصلی جنگ نرم درمی‌آیند.
3- آیا ایران مورد تهدید نرم قرار گرفته است؟
پیروزی انقلاب اسلامی ایران به عنوان بزرگ‌ترین و مهم‌ترین انقلاب نرم و فرهنگی، امریکا را بر آن داشت تا با راه‌اندازی جنگ نرم علیه ایران، از گسترش و نفوذ قدرت جمهوری اسلامی ایران جلوگیری کند؛ از این رو، در چند حوزه، تهدیدات نرم خود را علیه کشورهای خاورمیانه به ویژه ایران طراحی کرده است که عبارت‌اند از:
الف) مقابله با ایدئولوژی اسلامی
ایالات متحده امریکا در سال 2002 و 2006 م، یک راهبرد امنیت ملی را با توجه به چالش‌های بوجود آمده پس از واقعه 11 سپتامبر برگزید. در این راهبرد چنین آمده است:
«اما اکنون یک ایدئولوژی جدید (اسلام) ما را تهدید می‌کند.»
ب) حل‌وفصل مسالمت‌آمیز مسائل منطقه‌ای
در سند 2006 م، راهبرد دولت امریکا عبارت است از: «پرداختن به تنش‌های منطقه‌ای شامل سه سطح پیشگیری، حل تنش و ایجاد ثبات و بازسازی پس از اتمام تنش.»
تمام یا بخش عمده‌ای از راه‌حل‌های حل‌وفصل مسائل منطقه‌ای با استفاده از قدرت نرم بیان شده است که زمینه اعمال تهدیدات نرم را در مسائل منطقه‌ای بوجود می‌آورد.
ج) جلوگیری از قدرتمند شدن حاکمیت‌های مخالف سیاست‌های امریکا
امریکا با همکاری اطلاعاتی دیگر کشورهای هم‌پیمان خود و نیز استفاده ابزاری از شورای امنیت می‌کوشد دولت‌های مخالف سیاست‌های این کشور را منزوی سازد و از دستیابی آنان به تکنولوژی پیشرفته به بهانه دستیابی به سلاح‌های کشتار جمعی و اتمی جلوگیری کند.
در بخشی از سند 2006 م، آمده است: «ما رهبری قدرت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به عهده گرفتیم تا این آژانس، قدرت ردیابی و مقابله با تولید و تکثیر اتمی را بیاید.»
این راهبرد آمریکا، در انرژی هسته‌ای ایران به خوبی روشن است.
د) نظام جمهوری اسلامی ایران
در گزارش کمیسیون امنیت ملی امریکا و نیز در سند 2002 و 2006م، نظام جمهوری اسلامی ایران به عنوان مهم‌ترین چالش‌های امریکا در قرن 21 معرفی شده است.
استفاده از مفاهیم و تعابیری چون ایران، کشوری یاغی، دشمن آزادی، مخالف روند صلح خاورمیانه و مانند آن، مبین همین مطلب است.
در سند 2006م، آمده است: «ما ممکن است با چالشی جدیدتر از هیچ کشوری جز ایران مواجه نشویم. در حال حاضر، حکومت ایران، جمهوری اسلامی است؛ اما نمی‌تواند به مدت طولانی، هم جمهوری، هم اسلامی باقی بماند. ایران باید از جمهوری بودن دست بردارد و به یک حکومت قرون وسطایی تنزل یابد یا اسلامی بودن را کنار بگذارد.»
4- ابعاد تهدیدهای نرم
الف) تهدید نرم در حوزه سیاسی
تهدید، اعم از سخت و نرم در حوزه سیاسی، در پی ایجاد بی‌ثباتی در دولت است. ایدئولوژی به عنوان مجموعه‌ای از اندیشه‌ها و ایده‌ها، چرایی مشروعیت حکومت حاکم و هویت و ماهیت آن را تشکیل می‌دهد. بنابراین، اگر تهدید نرم بتواند ایدئولوژی کشور مورد تهاجم را به چالش بکشد، بخش زیادی از نقش خود را در ایجاد بی‌ثباتی ایفا کرده است.
ب) تهدید نرم در حوزه فرهنگی اجتماعی
در بعد فرهنگی مواردی مانند فرهنگ، هنجارها، ارزش‌ها و هویت، از جمله مؤلفه‌هایی هستند که فقدان یا مخدوش شدن آنها زمینه‌ساز تهدیدات نرم داخلی و حتی شکل‌گیری تهدیدات سخت‌افزاری و حمله نظامی دشمنان بیگانه است.
بنابراین، هرگونه اقدامی که به تغییر در الگوهای رفتاری منطبق با ارزش‌های نظام حاکم بیانجامد در زمره تهدیدهای نرم آن حوزه قرار می‌گیرد.
ج) تهدید نرم در حوزه اقتصادی
بی‌تردید، ناتوانی دولت در تأمین نیازها و رفاه اقتصادی مردم موجب نارضایتی ملت و به تبع آن کاهش مشروعیت و مقبولیت نظامی می‌شود.
فعالیت‌هایی که به صورتی فرآیندی و در بستر زمان، فرهنگ حاکم بر اقتصاد را تغییر دهد، مانند تغییر الگوهای مصرف، تولید و توزیع به گونه‌ای مغایر با مبانی ارزشی نظام مستقر ترویج نماید و با رسوخ نظریه‌های جدید اقتصادی مبتنی بر لیبرالیسم و تأکید بر مصرف‌گرایی که در تضاد با هنجارهای پذیرفته شده نظام سیاسی از قبیل قناعت، ساده زیستی و ... است، در زمره تهدیدات نرم حوزه اقتصادی به شمار می رود.
5- ابزارهای اعمال تهدید نرم
الف) ابزارهای متکی بر فضای سایبر
جدیدترین، فنی‌ترین و آسان‌ترین ابزار تهدید نرم متکی بر فضای سایبر است. در این میان پست‌های الکترونیک و تاکتیک‌های گوناگون مرتبط با آن، چت روم‌ها و وب سایت از عناصر اصلی این ابزار است. همچنین روزنت‌ها یا روزنامه‌های اینترنتی از ابزار مؤثر در این زمینه است.
ب) ابزارهای متکی بر رسانه‌های نوشتاری
روزنامه‌ها، نشریه‌ها، خبرنامه‌ها، بولتن‌ها و کتاب‌ها در این گروه قرار دارد. در حال حاضر امکان دسترسی به این نوع رسانه‌ها به کمک اینترنت بسیار آسان است.
ج) ابزارهای متکی بر رسانه‌های دیداری و شنیداری
رادیوها، ماهواره‌ها، شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای فارسی زبان که هر روز در حال افزایش است نیز در این گروه قرار می‌گیرد:
ج-1) رادیوهای فارسی زبان
بسیاری از رادیوهای فارسی زبان دارای سایت اینترنتی بر روی شبکه جهانی اینترنت بوده و اخبار و اطلاعات آنها نیز از این طریق در دسترس است. افزون بر آن، دریافت فرکانس این رادیوها به صورت دیجیتالی و از راه آنتن‌های ماهواره‌ای نیز امکان‌پذیر است.
با بررسی محتوای برنامه‌های این رادیو می‌توان گفت بخش اعظم اطلاعاتی که این رادیوها به مخاطبان منتقل می‌کنند، با هدف جهت‌دهی به افکار عمومی ایران و مطابقِ خواستِ گردانندگان آنهاست.
به تازگی بخش عمده کنگره امریکا به حمایت فعالیت‌های مدنی و رسانه‌ای در ایران اختصاص داده شده تا از طریق تلویزیون‌های ماهواره‌ای فارسی زبان مقیم لس آنجلس، به برنامه‌سازی و ترویج فرهنگ غربی در داخل ایران بپردازند.
در اغتشاشات تیر 1382 و خرداد 1388 در تهران و بسیاری از شهرستان‌ها، تلویزیون‌های ماهواره‌ای نقش تحریک‌کنندگی فراوانی داشته‌اند و بسیاری از دستگیرشدگان این حوادث و ناآرامی‌ها به تأثیرپذیری از برنامه‌های مخرب این تلویزیون‌ها اذعان کردند.
ج-2) شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای
راه‌اندازی شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای، از روش‌های مهم جنگ رسانه‌ای امریکا علیه ایران است.
این شبکه‌ها، بیشتر در امریکا استقرار دارند و با اجاره کانال‌های ماهواره‌ای، تصاویر خود را به مناطق مختلف جهان به ویژه ایران مخابره می‌کنند.
بهره‌برداری چندمنظوره از تکنولوژی‌های جدید ارتباطی، از دیگر شیوه‌های جنگ رسانه‌ای علیه ایران بشمار می‌رود. البته هدف این شبکه‌ها، برنامه‌ای از پیش تعیین شده برای گسترش فرهنگ استفاده از ماهواره در ایران و حل مسائل و مشکلات فنی استفاده‌کنندگان است.
ج-3) سایت‌های اینترنتی فارسی
بخش عمده‌ای از سایت‌های فارسی خبری، به گروه‌ها و فعالیت‌های سیاسی خارج از کشور یا دولت‌های خارجی وابسته است. سرمایه‌گذاری روی سایت‌های اینترنتی، از ابزارهای جنگ رسانه‌ای علیه ایران است که کشورهایی چون امریکا و جریانات معاند نظام جمهوری اسلامی ایران با قدرت و شدت پی‌گیری می‌کنند.
ج-4) خبرگزاری‌های خارجی
مطبوعات غربی به مسائل ایران بسیار اندک توجه دارند و به ندرت رویدادهای جاری ایران در این رسانه‌ها بازتاب می‌یابد. با این حال، یک خط مشیء کلان و محوری بر این رسانه‌ها حاکم است که بر اساس آن فقط اخبار منفی از ایران بر روی صفحات این نشریات نقش می‌بندد و عمده گزارش‌های خبرنگاران مطبوعات غربی از ایران، یا مربوط به بحران‌های سیاسی، اجتماعات، زدوخوردها و تضاد حاکمیت با مردم است یا به حوادثی مانند نقض حقوق بشر، تلاش برای دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای و کشتار جمعی و نقض آزادی‌های سیاسی و مدنی در ایران مربوط می‌شود. این رسانه‌ها همچنین با انتشار اخبار سری و محرمانه یا اخبار هدایت شده دستگاه‌های سیاست خارجی و اطلاعات کشورهای متبوع خود، به ایجاد فضا و جوسازی علیه ایران می‌پردازند.
ریشه‌یابی بسیاری از جریان‌سازی‌های رسانه‌ای علیه ایران، برای نخستین بار نشان می‌دهد این رسانه‌های غربی و اغلب، وابسته به محافل صهیونیستی بوده‌اند که با جعل یا انتشار عامدانه برخی اطلاعات، یک محور فشار علیه ایران ایجاد کرده و بیشتر رسانه‌های بین‌المللی، تحت تأثیر جو ایجاد شده، به دنباله روی از آن مسئله و دامن زدن به بحران خبری و سیاسی پرداخته‌اند.
در سال‌های اخیر، با محوریت یافتن مسائل سیاسی ایران، بسیاری از مطبوعات خارجی، اقدام به اعزام خبرنگار خارجی یا تأسیس و تقویت دفاتر نمایندگی در ایران کرده‌اند.
از دیگر سو، اگر خود خبرنگاران خارجی مستقر در ایران نیز بخواهند، اخبار مثبت ایران در خروجی‌های خبرگزاری‌های خارجی منتشر نمی‌شود. آنان به تجربه دریافته‌اند اگر خواستار ادامه کار و همکاری با آن رسانه خاص هستند، باید چه نوع اخباری را پوشش دهند و همچنین کدام بخش از اخبار را برجسته و بزرگ‌نمایی کنند.
از یک دیدگاه و بر اساس آنچه از پی‌آمدهای رسانه‌های الکترونیک جدید مطرح است، جهان و به تبع آن کشور ایران، وارد عصر دوم رسانه‌ها شده است که برخلاف دوره مدرن و عصر اول رسانه‌ها، آینده آن به طور کامل قابل پیش‌بینی نیست و اطلاعات، حرف آخر را می‌زند.
جهان امروز، جهانی انباشته از سرگشتگی‌ها، دودلی‌ها، تردیدها، پرسش‌های جدید و در یک کلام، جهانی بی‌ثبات و بسیار متغیر است. این جهان، دیگر مانند گذشته منظم و قابل کنترل نیست و پی‌آمدهای ناخواستنی بسیاری دارد.
بنابراین، رسانه‌های جدید الکترونیکی نقش بسیار مؤثری در تغییرات فرهنگی ایران ایفا خواهند کرد.
در ادامه به بخشی از سخنان رهبر معظم انقلاب درباره جنگ رسانه‌های غرب علیه ایران اشاره می‌کنیم:
«امروز تهاجم فرهنگی با استفاده از ابزارها و فن‌آوری‌های جدید ارتباطی خیلی جدی است. صدها وسیله و راهرو اطلاعات به سمت فکر جوان و نوجوان ما وجود دارد. از انواع شیوه‌های تلویزیونی و رادیویی و رایانه‌ای و امثال اینها دارند استفاده می‌کنند و همین طور به صورت انبوه، افکار و شبهه‌های گوناگون را در آنها می‌ریزند. باید در مقابل اینها ایستاد. امروز نمی‌شود به همان روش‌های قدیمی خودمان اکتفا کنیم.
البته که جوان نمی‌آید. جوان را باید بشناسید. فکر او را باید بشناسید. آنچه را که به او هجوم آورده، باید بشناسید. تا میکروب و بیماری را نشناسید که علاج نمی‌توان کرد. اینها همه ملایی می‌خواهد. درس خواندن، مطالعه کردن و کار کردن که همه اینها زیر عنوان مهارت‌های دینی خلاصه می‌شود.»
ایشان در کلامی دیگری می‌فرماید:
«امروز دشمن، جبهه وسیعی را با استفاده از ابزارهای مؤثر خطرناک و کارآمد و نیز با بهره‌گرفتن از علم و تکنولوژی تشکیل داده است تا جمهوری اسلامی را هدف یک یورش همه‌جانبه فرهنگی قرار دهد. مقابله با این تهاجم بسیار خطرناک و ویرانگر، نیازمند هوشیاری و استفاده از ابزار و روش‌های مشابه دشمن یا شیوه‌های جایگزین آن است.»
- در حوزه سیاسی
ـ جنگ روانی؛
ـ بی‌اعتبار کردن رهبران دینی و انقلابی؛
ـ ایجاد و گسترش اختلاف میان جناح‌های مختلف حاکمیت با هم و با مردم؛
ـ مشغول ساختن ذهن مدیران نظام به مسائل داخلی و منصرف ساختن آنان از تعقیب اهداف جهانی انقلاب اسلامی؛
ـ نفوذ در مجامع روشنفکری و تصمیم‌سازی نظام مانند دانشگاه‌ها، مطبوعات و مراکز نشر و فیلم؛
ـ انحراف افکار عمومی کشور به سود امریکا؛
ـ کوشش برای متهم کردن مسئولان ایرانی به مواردی شبیه میکونوس؛
ـ تلاش برای حذف مسالمت‌آمیز رهبران روحانی ایران؛
ـ ایجاد شکاف میان دولت و ملت؛
ـ ساختن حزب؛
ـ نفوذ در پست‌های کلیدی نظام؛
ـ اتحاد مخالفان نظام؛
ـ تضعیف رهبری.
- در حوزه اقتصادی
ـ تحریم‌های اقتصادی؛
ـ کمک مالی به خانواده‌های زندانیان سیاسی؛
ـ کمک‌های مالی به گروه‌های مخالف حکومت؛
ـ تشویق اعتصابات و شورش‌های صنفی و کارگری.
- در حوزه فرهنگی اجتماعی
ـ ایجاد شبهه در آموزه‌های دینی؛
ـ حمایت مکرر و مؤکد از حقوق بشر و دموکراسی در ایران؛
ـ تدارک شبکه‌های متعدد رادیو تلویزیونی برای ایرانیان با استفاده از جدیدترین فن‌آوری‌ها؛
ـ بی‌اهمیت جلوه دادن منابع خبری نظام به ویژه صداوسیما؛
ـ ایجاد تصویری دل‌فریب از امریکا در اذهان مردم؛
ـ از بین بردن انگیزه دفاع از کشور و ناموس در صورت حمله نظامی امریکا؛
ـ القا حس ناتوانی و بدبینی به آینده، تنبلی و هوس‌رانی؛
ـ گسترش فساد و اعتیاد در جوانان کشور.
- در حوزه امنیتی
ـ کوشش برای دامن زدن به گرایش‌های تجزیه‌طلبانه در نقاط مختلف کشور؛
ـ دامن زدن به نافرمانی مدنی در تشکل‌های دانشجویی و نهادهای غیردولتی و صنفی؛
ـ حمایت از مخالفان حکومت ایران؛
ـ دعوت فعالان جوان ایرانی برای شرکت در سمینارهای خارجی؛
ـ تضعیف سرویس‌های امنیتی و نظامی حکومت ایران؛
ـ بی‌اعتبارسازی رسانه ملی.
اهداف تهدیدهای نرم علیه ایران
چنان‌که گفته شد، هدف اصلی تهدید نرم عبارت است از تحمیل اراده بر حریف و سرنگونی کشور مورد تهاجم با استفاده از شیوه‌ها و ابزارهای غیرنظامی.
در کشور ایران، امریکا اهدافی را در تهدید نرم دنبال می‌کند تا به براندازی جمهوری اسلامی ایران بیانجامد. آن اهداف عبارت‌اند از:
- تضعیف و تخریب باورهای دینی و به عبارت دیگر دین‌زدایی
خداوند در قرآن کریم در این باره می‌فرماید:
«یریدُونَ أَنْ یطْفِؤُا نُورَ ا... بِأَفْواهِهِمْ وَ یأْبَی ا...ُ إِلاّ أَنْ یتِمّ نُورَهُ وَ لَوْ کرِهَ الْکافِرُونَ.» (توبه: 32)
می‌خواهند نور خدا را با سخنان خویش خاموش کنند؛ ولی خداوند نمی‌گذارد، تا نور خود را کامل کند، هر چند کافران را خوش نیاید.
2- تضعیف ارکان نظام اسلامی به ویژه ولایت فقیه و رهبری جامعه
در قرآن کریم می‌خوانیم:
«وَ إِذْ یمْکرُ بِک الّذینَ کفَرُوا لِیثْبِتُوک أَوْ یقْتُلُوک أَوْ یخْرِجُوک وَ یمْکرُونَ وَ یمْکرُ ا... وَ ا... خَیرُ الْماکرینَ.» (انفال: 30)
و [یاد کن] هنگامی را که کافران درباره تو نیرنگ می‌کردند تا تو را به بند کشند یا بکشند یا [از مکه] اخراج کنند و نیرنگ می‌زدند و خدا تدبیر می‌کرد و خدا بهترین تدبیرکنندگان است.
3- تغییر در اعتقادها و باورها و تحریف عقاید
قرآن کریم می‌فرماید:
«مِنَ الّذینَ هادُوا یحَرِّفُونَ الْکلِمَ عَنْ مَواضِعِهِ وَ یقُولُونَ سَمِعْنا وَ عَصَینا.» (نساء: 46)
برخی از آنان که یهودی‌اند، کلمات را از جاهای خود برمی‌گردانند و با پیچانیدن زبان خود و به قصد طعنه زدن در دین اسلام یا در آمیختن [عبری به عربی] می‌گویند: شنیدیم و نافرمانی کردیم و بشنو [که کاش] ناشنوا گردی.
4- اختلاف افکنی
در آیه‌ای از قرآن در این باره می‌خوانیم:
«وَ الّذینَ اتّخَذُوا مَسْجِدًا ضِرارًا وَ کفْرًا وَ تَفْریقًا بَینَ الْمُؤْمِنینَ وَ إِرْصادًا لِمَنْ حارَبَ ا... وَ رَسُولَهُ مِنْ قَبْلُ وَ لَیحْلِفُنّ إِنْ أَرَدْنا إِلاّ الْحُسْنی وَ ا... یشْهَدُ إِنّهُمْ لَکاذِبُونَ. (توبه: 107)
و آنهایی که مسجدی اختیار کردند که مایه زیان و کفر و پراکندگی میان مؤمنان است و [نیز] کمینگاهی است برای کسی که پیش از این با خدا و پیامبر او به جنگ برخاسته بود و سخت سوگند یاد می‌کنند که جز نیکی قصدی نداشتیم؛ [ولی] خدا گواهی می‌دهد که آنان بی‌شک، دروغگو هستند.
- گسترش فساد
در آیه‌ای از قرآن می‌خوانیم:
«الّذینَ طَغَوْا فِی الْبِلادِ فَأَکثَرُوا فیهَا الْفَسادَ.» (فجر: 11 و 12)
همانان که در شهرها سر به طغیان برداشتند و در آنها بسیار تبهکاری کردند.
برخی راهکارهای مقابله با تهدیدهای نرم
ـ باور به هجوم و تهدیدهای نرم و شناسایی تاکتیک‌های جنگ روانی و رسانه‌ای؛
ـ مهندسی فرهنگی، عمق‌بخشی فرهنگی و تشکیل اتاق‌های فکر برای پیشگیری از نفوذ عوامل فرهنگی دشمن؛
ـ تبیین حقایق از زبان نخبگان به مردم؛
ـ تقویت امنیت فرهنگی؛
ـ قانون‌مند کردن مقابله با جرایم سایبر و تلفن همراه؛
ـ حمایت تقنینی و مالی از تعمیق قدرت نرم نظام در محیط‌های مجازی؛
ـ مقابله با ایجاد و گسترش فرقه‌های ساختگی؛
ـ مقابله با ایجاد و نشر شایعه‌های مخرب؛
ـ تقویت فریضه امر به معروف و نهی از منکر؛
ـ مبارزه با روحیه تجمل‌گرایی؛
ـ پیشبرد طرح‌های توسعه‌ای در مناطق محروم و مرزی و رفع فقر، ناامنی و بیکاری؛
ـ فراهم آوردن زمینه عضویت نخبگان در نهادهای دولتی و سیاسی با هدف جلوگیری از جذب آنان در جبهه مخالفان؛
ـ استفاده از توانمندی‌های بالای مساجد در تربیت نیروی انسانی؛
ـ اطاعت از رهبری و همراهی با روحانیت متعهد در خط رهبری؛
ـ تقویت انگیزه‌های معنوی و الهی؛
ـ تقویت قدرت نرم نیروهای مسلح؛
ـ تأکید بر آینده‌پژوهی با هدف تقویت جنبش نرم‌افزاری تولید علم.
