- ابتدایی
- پسرانه امام صادق(ع)
- دخترانه امام صادق(ع)
- دخترانه تزکیه
- پسرانه تهذیب اندیشه
- پسرانه جهان آرا
- پسرانه حافظان وحی
- دخترانه حافظان وحی
- پسرانه حکمت
- دخترانه حکمت
- پسرانه خواجه نصیرالدین طوسی
- پسرانه رفاه
- دخترانه رفاه
- پسرانه روزبه
- پسرانه سبحان
- دخترانه ستوده
- پسرانه صلحا
- دخترانه طلوع
- دخترانه مجتهده بانوامین
- دخترانه مشکوه
- پسرانه معلم
- دخترانه معلم
- پسرانه میرداماد
- پسرانه هدایت میزان
- دخترانه هدایت میزان
- فرهنگ
- پسرانه آیت الله بهجت(شعبه6)
- پسرانه آیت الله بهجت(شعبه5)
- دخترانه آیت الله بهجت(شعبه4)
- پسرانه آیت الله بهجت(شعبه1)
- دخترانه آیت الله بهجت(شعبه7)
- پسرانه هدایت میزان(دوره اول)
- پسرانه هدایت میزان(دوره دوم)
- دخترانه هدایت میزان(دوره اول)
- دخترانه هدایت میزان(دوره دوم)
- پسرانه پیام غدیر
- پسرانه میرداماد
- دخترانه میرداماد
- دخترانه حکمت
- پسرانه صلحا
- متوسطه دور اول
- پسرانه امام صادق(ع)
- دخترانه امام صادق(ع)
- دخترانه تزکیه
- پسرانه تهذیب اندیشه
- پسرانه جهان آرا
- دخترانه حافظان وحی
- پسرانه حکمت
- پسرانه خواجه نصیرالدین طوسی
- پسرانه رفاه
- دخترانه رفاه
- پسرانه روزبه
- پسرانه سبحان
- دخترانه ستوده
- دخترانه طلوع
- دخترانه مجتهده بانوامین
- دخترانه مشکوه
- پسرانه معلم
- دخترانه معلم
- پسرانه هدایت میزان
- فرهنگ
- دخترانه آیت الله بهجت(شعبه3)
- پسرانه آیت الله بهجت(شعبه2)
- دخترانه حکمت
- پسرانه هدایت میزان
- پسرانه میرداماد
- دخترانه میرداماد
- پسرانه صلحا
- متوسطه دور دوم
- پسرانه امام صادق(ع)
- دخترانه امام صادق(ع)
- پسرانه پیام هدایت
- دخترانه تزکیه
- پسرانه تهذیب اندیشه
- پسرانه جهان آرا
- دخترانه حافظان وحی
- پسرانه حکمت
- پسرانه خواجه نصیرالدین طوسی
- هنرستان خواجه نصیرالدین طوسی
- دخترانه رضویه
- پسرانه رفاه
- دخترانه رفاه
- هنرستان رفاه
- پسرانه روزبه
- پسرانه صلحا
- دخترانه طلوع
- دخترانه مجتهده بانوامین
- دخترانه مشکوه
- پسرانه معلم
- دخترانه معلم
- پسرانه هدایت میزان
- فرهنگ
- پسرانه هدایت میزان
- پسرانه پیام غدیر
- پسرانه میرداماد
- دخترانه میرداماد
- پسرانه صلحا
سه شنبه 17 تير 1399 در 13:47
سه شنبه 17 تير 1399 در 13:47
چالشهای تربیت در عصر رسانهها / چالش اول: آثار رسانه بر جسم
حسین غفاری
در زمانهای زندگی میکنیم که رسانههای فراگیر و نوین، دیگر نه یکی از عوامل اثرگذار بر تربیت فرزندان که به نوعی مهمترین عامل تربیتی -خارج از ارادهی خانوادهها و نهادهای تربیتی- هستند. وقتی از آثار تربیتی رسانهها بر نسل جوان غافل هستیم، بیهوده است اگر به عنوان یک معلم و مربی، به فکر هدایت و تربیت آنان باشیم. پس همهی ما باید تلاش کنیم تا ابعاد اثرگذاری رسانهها بر زوایای مختلف رشد و تربیت کودک و نوجوان را بشناسیم و برای مدیریت همهجانبهی آن آماده بشویم. در این مجموعه یادداشت سعی میکنیم دریچهای به این موضوع بگشاییم.

ابتداییترین برخورد ما با رسانهها یک برخورد فیزیکی است: کودکی که به تلویزیون خیره میشود، نوجوانی که گوشی تلفن همراه را به دست میگیرد، جوانی که برای شنیدن موسیقی هدفون روی گوشش میگذارد، معلمی که کتابی را زیر بغل میگذارد و نویسندهای که برای نوشتن مقالهاش دکمههای صفحهکلید رایانه را فشار میدهد، همگی در حال مواجههی جسمانی با دنیای رسانهها هستند. چشم و گوش و دست ما در خط مقدم درگیری با رسانهها هستند و سایر اعضا و اندام در مرحلهی بعدی متأثر از روش و میزان و نوع استفاده از ابزارهای رسانهای میشوند؛ اما ما معمولاً این نوع از آثار رسانهها بر مخاطبان را نادیده میگیریم و عمدهی دلنگرانیها و گفتگوهایمان دربارهی آثار فکری و روحی مصرف رسانه است. در اینجا بهاختصار برخی از آثار شناختهشدهی مصرف رسانه بر جسم را مرور میکنیم.
چاق شدن
از نیمه دوم قرن بیستم تابهحال بهموازات گسترش کانالهای تلویزیونی و جذابیتهای روزافزون این جعبهی جادویی بخصوص برای کودکان و نوجوانان، بررسیها درباره آثار تماشای تلویزیون بر سلامت تماشاگران شروعشده و پژوهشهای علمی فراوانی بهطور خاص دربارهی نسبت مصرف تلویزیون و افزایش وزن و چاقی انجامگرفته است. جالب آنکه تقریباً در تمامی پژوهشهای انجامشده در سراسر دنیا بین مدتزمان تماشای تلویزیون و اضافهوزن در کودکان و نوجوانان ارتباط مثبت و معنیداری وجود داشته است. حتی وجود تلویزیون در اتاقخواب بچهها بر تشدید این رابطه اثرگذار بوده است. از نظر پژوهشگران «کمتحرکی» تماشاگران تلویزیون از سویی و «تحریک ذهنی» تماشاگران برای مصرف خوراکیهای شیرین و چرب، دو عامل تشدیدکنندهی اثر تلویزیون بر چاقی هستند. همچنین برهم خوردن الگوی خواب منظم کودکان هم در چاقی آنان مؤثر است. جستجوی توأمان دو کلمه «چاقی» و «تلویزیون» در وب -حتی به زبان فارسی- شما را با دهها پژوهش بومی و ترجمهای در این موضوع آشنا میکند.
گفتنی است که در یک دهه اخیر، مشابه این نتایج در بررسی سبک زندگی بازیکنان بازیهای دیجیتال هم بهدستآمده است.
کج شدن
همانطور که حتماً شما هم تجربه کردهاید، استفاده طولانیمدت از رایانه باعث بروز درد در نواحی مختلف بدن از جمله دست، کمر و نشیمنگاه میشود. نشستن نامناسب پشت میز رایانه یا لم دادن روی مبل و بغل گرفتن لپتاپ از شایعترین علل ایجاد فشار و بروز درد در بدن افراد است.
همچنین حرکات تکراری مچ و انگشتان در کاربران حرفهای رایانه یا بازیکنان بازیهای دیجیتال، منجر به بروز سندرم مجرای مچدستی (Carpal tunnel syndrome) میشود که با علائم آزاردهندهای مثل حس گزگز و مور مور در انگشتان همراه است. این بیماری که پیشتر در خانمهای میانسال یا کارگران مشاغل سخت بروز پیدا میکرد، این روزها گریبان جوانان شیفتهی رسانههای نوین را گرفته است.
خم شدن
کاربرد مداوم تلفنهای هوشمند آسیبهایی را متوجه گردن میکند. خم کردن ناخودآگاه سر برای خواندن پیام یا انجام بازی در گوشی همراه، باعث خستگی زیاد گردن و شانهها میشود. سر انسان در حدود پنج کیلوگرم وزن دارد و زمانی که به سمت پایین خم میشود وزن مؤثر آن در قسمت گردن به ۲۷ کیلوگرم میرسد. این فشار غیرطبیعی در کودکان و نوجوانان که در سنین رشد بدنی هستند میتواند منجر به آسیبهای جبرانناپذیری در ستون فقرات و گردن بشود.
کور شدن
هرچند که برخلاف آنچه مشهور است هنوز درباره رابطهی بین تماشای تلویزیون و ضعیف شدن چشمها نظر علمی قطعی وجود ندارد، اما خیره شدن طولانی به صفحههای نمایشگر میتواند زمینهی اختلالهای مختلف بینایی مثل خستگی و خشکی چشم را ایجاد کند. همچنین قرار گرفتن در فاصلهی نامناسب از نمایشگر و خیره شدن به صفحه تلویزیون یا رایانه و موبایل در تاریکی، فشار بیشتری به عضلات چشم وارد میکند و میتواند منجر به خستگی زودهنگام و فشارهای عصبی دیگر شود.
کر شدن
از جمله عادتهای رسانهای اشتباه فرزندان ما گوش دادن به موسیقی با صدای بلند بهوسیلهی هدفون است. ثابتشده که قرارگیری طولانیمدت در معرض صدای زیاد، میتواند باعث اختلال شنوایی شده و سلامت گوش را به خطر بیندازد. با اینکه سقف استاندارد قرارگیری در معرض سروصدا حدود ۸۵ دسیبل است اما در حال گوش کردن به موسیقی با هدفون، شدت صوت ممکن است تا ۱۲۰ دسیبل بالا رود. به یاد داشته باشیم که هرچقدر هدفون کوچکتر، احتمال خطر بیشتر!
همچنین عارضهی «پیرگوشی» که نوعی از کم شنوایی است و معمولاً در دورهی میانسالی رخ میداد، به دلیل استفاده زیاد از هدفون و هندزفری و قرار گرفتن در سر و صدای زیاد، اخیراً در نوجوانان نیز مشاهده میشود.
هنرش نیز بگو!
شاید بد نباشد که در پایان این مرور مختصر، چند جملهای هم از گونهی جدیدی از بازیهای دیجیتال موسوم به بازیهای حرکتی–ورزشی بگوییم که با استفاده از حسگرهای حرکت و یا فناوری واقعیت افزوده، بازیکنان را به تحرک و جنبوجوش وامیدارد. این نسل جدید از سرگرمیهای دیجیتال میتواند در صورت بهکارگیری هدفمند و دقیق، در پرورش مهارتهای جسمانی و ایجاد شادابی بدنی و ورزیدگی بازیکنان مؤثر باشد.
شناخت دقیق زوایای پنهان اثرگذاری رسانهها بر کودکان و نوجوانان در طراحی نظام تربیت رسانهای در خانواده و مدرسه به ما کمک میکند. انشاءالله بخشی دیگر از این تأثیرات را در شمارهی آینده پی میگیریم.

هشتمین مظلوم
ماه صفر به پایان میرسد. شهادت امام هشتم در آخرین روز این ماه، پایان دو ماه سوگورای است. از آغاز محرم، سرشک غم باریدهایم، تا عاشورا، اربعین، بیستوهشتم صفر و سرانجام روز شهادت حضرت رضا(ع). اینک جهان تشیع در سوگ غریب خراسان است، والامردی که در راه آرمان و برای کسب خشنودی حضرت حق، شکیبا و استوار، رضای الهی را به جان پذیرفت و رهروان طریق توحید را تا رسیدن بر قلههای شرف و وادی رستگاری رهنمون شد. هشتمین مظلوم، عصارۀ ایمان و هدف، آمیزهای از دانش و تقوا، عبادت و بینش، مبارزه و پایداری و اراده و همت بود. او، هر چند در اوج عزت و جلال، اما اسیر ظلم مأمون بود؛ آنگونه که گاهی از خدایش، مرگ میطلبید. آه از آن انگور مسموم، که رضای آل محمد علیهم السلام را به رضوان برد! وای از آن زهر جفا که امام جواد را یتیم کرد!

پیام رهبر انقلاب درپی ترور دانشمند هستهای و دفاعی شهید محسن فخریزاده
حضرت آیتالله خامنهای در پیامی با تبریک و تسلیت شهادت و فقدان دانشمند برجسته و ممتاز هستهای و دفاعی جناب آقای محسن فخریزاده، بر مجازات قطعی عاملان و آمران این جنایت و همچنین لزوم پیگیری تلاش علمی و فنی این شهید تأکید کردند. متن پیام رهبر انقلاب اسلامی به این شرح است: بسم الله الرّحمن الرّحیم دانشمند برجسته و ممتاز هستهئی و دفاعی کشور جناب آقای محسن فخریزاده به دست مزدوران جنایتکار و شقاوتپیشه به شهادت رسید. این عنصر علمی کمنظیر جان عزیز و گرانبها را به خاطر تلاشهای علمی بزرگ و ماندگار خود، در راه خدا مبذول داشت و مقام والای شهادت، پاداش الهی اوست. دو موضوع مهم را همهی دستاندرکاران باید به جِدّ در دستور کار قرار دهند، نخست پیگیری این جنایت و مجازات قطعی عاملان و آمران آن، و دیگر پیگیری تلاش علمی و فنی شهید در همهی بخشهائی که وی بدانها اشتغال داشت. اینجانب به خاندان مکرم او و به جامعهی علمی کشور و به همکاران و شاگردان او در بخشهای گوناگون، شهادت او را تبریک و فقدان او را تسلیت میگویم و علو درجات او را از خداوند مسألت میکنم. سیّدعلی خامنهای ۸ آذرماه ۹۹